حسن فروزان فرد عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران:
امسال، تابستان سختی پیش رو داریم. گرمای شدید و خشکسالی، بحران آب و برق را به یکی از چالش‌های جدی تبدیل کرده است. این شرایط تنها به کمبود منابع محدود نمی‌شود؛ بلکه بی‌اعتمادی و شکاف میان حکمرانان و مردم نیز اجرای مؤثر اقدامات پیشگیرانه را پیچیده‌تر می‌کند.
بحران‌های انرژی و آب: مشکلات ساختاری و اجتماعی
با افزایش دمای هوا، مصرف برق به شکلی بی‌سابقه افزایش می‌یابد و شبکه‌های انرژی را تحت فشار شدید قرار می‌دهد. در همین حال، خشکسالی و کاهش منابع آبی تهدیدی جدی برای کشاورزی و تأمین آب آشامیدنی ایجاد کرده است.
اما مشکل اصلی تنها به کمبود منابع محدود نمی‌شود. چالش بزرگ‌تر در ضعف ارتباط میان مردم و حکمرانان نهفته است. نبود اعتماد متقابل نه‌تنها صرفه‌جویی را به ابزاری غیرموثر تبدیل می‌کند، بلکه سیاست‌های کلان را با مقاومت اجتماعی روبه‌رو می‌سازد. مردم اگرچه به اهمیت بحران آگاهند، اما در فضایی که شفافیت و صداقت کافی از سوی حکمرانان وجود ندارد، تمایلی به همکاری گسترده نشان نمی‌دهند.
حکمرانی با رویکرد انسانی: اعتمادسازی به‌عنوان اولویت اصلی
در شرایط کنونی، تنها راهکار مؤثر برای مدیریت بحران، حکمرانی بر پایه اعتمادسازی و مشارکت حقیقی مردم است. برای دستیابی به این اعتماد، دولت‌ها باید با ارائه سیاست‌های شفاف و به اشتراک‌گذاری اطلاعات دقیق پیرامون وضعیت منابع و برنامه‌های آینده، مردم را در جریان امور قرار دهند. همچنین، ایجاد ارتباط مستقیم و گفت‌وگوی واقعی با جوامع محلی می‌تواند نشان دهد که نیازها و دغدغه‌های مردم به‌طور جدی مورد توجه قرار گرفته است.
چنین مدلی از حکمرانی مستلزم کنار گذاشتن سبک‌های سنتی و حرکت به سوی روش‌های نوین مشارکت اجتماعی است. سیاست‌هایی که به مردم اجازه می‌دهند نقش مؤثری در مدیریت منابع داشته باشند، تأثیر بیشتری در مقابله با بحران و پیشبرد راهکارها خواهند داشت.
اقدام‌های کوتاه‌مدت: مدیریت اضطراری منابع
در کوتاه‌مدت، لازم است برنامه‌هایی فوری برای کاهش فشار بر شبکه برق و تأمین آب به اجرا درآید. این برنامه‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- پیاده‌سازی طرح‌های مدیریت مصرف انرژی برای کاهش استفاده در ساعات اوج مصرف.
- انجام تعمیرات فوری در زیرساخت‌های نیروگاهی و افزایش ظرفیت تولید برق.
- بهینه‌سازی سیستم‌های آبرسانی برای جلوگیری از هدررفت منابع آبی.
اگرچه صرفه‌جویی و مدیریت مصرف از اجزای کلیدی این راه‌حل‌ها هستند، اما در غیاب اعتماد و تفاهم میان مردم و مسئولان، اثربخشی این اقدامات در عبور از بحران دچار محدودیت خواهد شد.
راهکارهای بلندمدت: توسعه پایدار انرژی و مدیریت منابع
برای دستیابی به پایداری بلندمدت، باید سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر مانند نیروگاه‌های خورشیدی و بادی به‌طور جدی مورد توجه قرار گیرد. همچنین استفاده از فناوری‌های پیشرفته برای تصفیه و بازیافت آب می‌تواند نقشی مهم در این مسیر ایفا کند. این اقدامات نه‌تنها فشار بر منابع طبیعی را کاهش می‌دهند، بلکه پایه‌گذار استقلال انرژی و تأمین امنیت منابع برای آینده خواهند بود.
نقش دولت، بخش خصوصی و مردم در حل بحران
بحران‌های انرژی و آب تنها از طریق همکاری گسترده و هماهنگ قابل مدیریت هستند. دولت باید نقش هدایتگر و هماهنگ‌کننده این تلاش‌ها را ایفا کند، در حالی که بخش خصوصی با ارائه نوآوری‌های فناورانه و منابع مالی در این مسیر سهیم می‌شود. از سوی دیگر، مردم با تغییر عادات مصرفی و حمایت از سیاست‌های پایدار، نقش مؤثری در موفقیت این اقدامات دارند.
تابستان سخت پیش‌رو، فرصتی استثنایی برای بازنگری در شیوه‌های حکمرانی و حرکت به سمت مدل‌هایی بر پایه اعتماد و شفافیت فراهم می‌کند. تنها با ایجاد ارتباطات واقعی و مؤثر بین حکمرانان و مردم، می‌توان این بحران را به سکویی برای حرکت به سوی توسعه‌ای پایدار و ماندگار تبدیل کرد.
بیشتر بخوانید:
بازدید از غرفه شرکت کدبانو / نمایشگاه اکسپو ۲۰۲۵/ اردیبهشت ماه ۱۴۰۴.
