صدای اقتصاد – ۶/۸/۹۴
ه گزارش صدای اقتصاد دولت بسته جدیدی برای رونق اقتصادی رو کرد اما در آن برنامه هایی برای خروج از رکود بخش هایی مثل کشاورزی و مواد غذایی و صنایع تبدیلی دیده نمی شود. البته که در کل باید در نظر گرفت که کشاورزی درصد پایینی از تولیدناخالص داخلی را در ایران شامل می شود، اما توجه به آن می تواند راه کاری باشد. در این باره با حسن فروزان فرد، عضو کمیسیون کشاورزی، آب و مواد غذایی اتاق تهران گفتگو کردیم.
*دولت بسته رونق اقتصادی را رونمایی کرد. این بسته را چطور ارزیابی می کنید؟
به نظر می آید افرادی که در دولت هستند و کسانی که می توانند دولت را به برنامه ریزی تحریک کنند، زمینه فکری شان حول و حوش صنایع خاص از جمله صنعت خودرو می چرخد. این در حالی است که در شرایط فعلی خروج از رکود در مورد کشاورزی و صنایع تبدیلی به صورت بالقوه و بالفعل دیده نمی شود. به این ترتیب باید گفت که بخش کشاورزی در بسته رونق اقتصادی دولت مورد بی توجهی قرار گرفته است.
*راهکار دولت برای خروج از رکود تحریک تقاضاست، این تحریک تقاضا تا چه حد می تواند به خروج از رکود کمک کند؟
تحریک تقاضا به عنوان راهکار خروج از رکود سالیان سال است که مطرح است. از سال ۱۹۲۰ تا ۱۹۴۰ که بحران امریکا به وجود آمد تا همین امروز، راهکار برون رفت از بحران رکود، تحریک تقاضا عنوان شده است.
* این روش برای تحریک تقاضا می تواند تاثیر گذار باشد؟
اینکه تحریک تقاضا در بازار داخلی رخ دهد یا از طریق توسعه صادرات ایجاد شود، نکته مهمی است. به اعتقاد من بهترین روش برای خروج از رکود تسهیل صادرات است. گرچه مصرف داخلی هم می تواند اثر گذار باشد، اما تسهیل صادرات و توسعه آن بیشتر می تواند به موضوع خروج از رکود کمک کند. چرا که اگر توسعه صادرات صورت بگیرد، تولید داخلی تحریک خواهد شد و از طرف دیگر اثرات تورمی هم ایجاد نخواهد کرد. در نهایت اینکه فکر نمی کنم به صورت عینی چیزی مشاهده شود، اما چندان بی تاثیر هم نخواهد بود.
*به طور کلی این بسته می تواند رونق اقتصادی ایجاد کند؟
باید دید هزینه های این رونق اقتصادی چیست. در طول دولت گذشته، شاهد سرمایه گذاری های و برنامه ریزی های اشتباه در اقتصاد بودیم و در این مسیر راه به خطا بوده است. اما حالا هم مشکل را حل نمی کنیم و باز سعی می کنیم تا آن را بپوشانیم. به طور مثال به اعتقاد من، مدیریت غلط مزیت صنعت خودرو را از بین برده است. اگر مدیریت درست بود، خودروسازی در کشور باید تبدیل به صنعتی خیلی بزرگ می شد. نکته مهم این است که سرمایه گذاری های غلط در جاهایی که بازدهی اقتصادی نداشته و توصیه ای توسعه پیدا کردن این صنعت، مشکلات را به وجود آورده است. در حال حاضر خیلی از کسانی که در بدنه حاکمیت هستند، حالا چه دولت، چه مجلس و چه بخش های دیگر به نوعی از ذی نفعان صنعت خودرو شده اند. یا خدمات ارائه می دهند، یا سهام دارند. بالاخره باید گفت که الان حاکمیت به نوعی با صنعت خودرو گره خورده است. از طرفی ما می خواهیم اصلاحات اقتصادی انجام دهیم، اما بدون تغییر شرایط موجود می خواهیم این کار را انجام دهیم که این در واقع خلاف اصول خروج از رکود است. در زمان رکود، راهکارهای نامساعد جای اقدامات پربازده را می گیرند. البته اصولا دوره رکود کمک می کند تا مدیریت ناکارآمد مشخص شود و بعد از بین برود.
*جو عمومی درباره بسته رونق اقتصادی را چطور می بینید. به هرحال همه این اقدامات برای این است که مردم بتوانند خرید کنند تا انبارهای مملو از جنس تولیدکنندگان خالی شود.
امیدوارم که جو عمومی این پیام را دریافت کند و بخش خصوصی هم، همه تلاش خود را به کار گیرد. با توجه به بدهکاری های گسترده دولت و ناتوانی در تامین منابع، کاهش قیمت نفت و مشکلات باقی مانده از زمان تحریم ها، بخش خصوصی باید وارد بازی شود و سرمایه گذاری کند. البته امیدواریم که دولت این جو را ایجاد کند.