دومین جلسه ستاد اقتصادی پساتحریم اتاق تهران با حضور تعدادی از اعضای هیات نمایندگان و نیز کارشناسانی از حوزه‌های سرمایه‌گذاری و دیپلماسی برگزار شد. بهروز علیشیری، رییس سابق سازمان سرمایه‌گذاری خارجی، حمیدرضا آصفی، سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه و صادق خرازی از سفیر سابق و از دیپلمات‌های برجسته وزارت امور خارجه در این نشست حضور یافتند تا درباره نحوه نقش‌آفرینی اتاق تهران در دوران پساتحریم با فعالان اقتصادی بخش خصوصی هم‌اندیشی کنند. در این نشست همچنین برخی از روسای کمیته‌های پنجگانه این ستاد به ارائه گزارشی از اقدامات خود در یک ماه اخیر پرداختند.
اقدامات ستاد جنبه ملی دارد
مهدی جهانگیری، نایب رئیس اتاق تهران، که ریاست این ستاد را عهده‌دار است در ابتدا توضیحاتی در مورد مصوبات نشست پیشین ارائه کرد و گفت: «در جلسه نخست، تصمیم گرفتیم کمیته‌هایی برای پیشبرد اهداف این ستاد در شرایط پس از لغو تحریم‌ها و توسعه سرمایه‌گذاری در کشور، ایجاد کنیم. به طوری که کمیته بررسی موانع سرمایه‌گذاری با ریاست آقای علیشیری تشکیل شده و همچنین ریاست کمیته بین‌الملل به آقای آصفی واگذار شد.» جهانگیری اعلام کرد که کمیته‌های دیگری هم‌چون کمیته شناسایی شرکت‌ها و معرفی آنها به سرمایه‌گذاران خارجی، کمیته مشاوره به سرمایه‌گذاران، کمیته آموزش و کمیته اطلاع‌رسانی نیز تشکیل شده است که از سوی برخی اعضای هیات نمایندگان و مدیران اتاق تهران هدایت می‌شود. او در ادامه با تاکید بر اینکه ستاد پساتحریم اتاق تهران تصمیم ندارد در امور اجرایی مداخله کند، گفت: «اقدامات این ستاد جنبه ملی دارد و بنا داریم از طریق نشست‌هایی که قرار است به طور مشترک با اتاق ایران برگزار شود، تصمیمات و اقدامات ستاد اقتصادی پساتحریم را به کل کشور تعمیم دهیم.»
دغدغه دولت و مردم
مسعود خوانساری، رییس اتاق تهران نیز مدیریت دوران پساتحریم را یکی از دغدغه‌های اصلی دولت و مردم دانست و گفت: «جالب اینکه در نشست اعضای هیات نمایندگان با سفرای ۹ کشور اروپایی نیز که در ۲۹ مهرماه برگزار شد، سفرا همین دغدغه را مطرح کردند.» خوانساری ادامه داد: «ما به عنوان اتاق تهران به دنبال آن هستیم تا با بررسی مسایل مربوط به دوران پس از لغو تحریم‌ها، در مورد مدیریت بهینه این دوران به دولت راهکار ارائه کنیم.»
برجام به طور شفاف برای فعالان اقتصادی تشریح شود
بهروز علیشیری، رییس سابق سازمان سرمایه‌گذاری خارجی سخنان خود را با چند توصیه آغاز کرد. نخستین توصیه او این بود که تفاهم‌نامه برجام و مفاد آن از سوی اتاق تهران برای فعالان اقتصادی و ذینفعان آن با شفافیت تبیین شود و اینکه معلوم شود، اتاق به عنوان بازوی مشورتی دولت در این برهه چگونه قرار است نقش‌آفرینی کند. او گفت: «در سند برجام به این نکته اشاره شده است که فعالیت‌ها و همکاری با ایران باید بر پایه چه مقتضیاتی باشد و ضرورت دارد، فعالان اقتصادی ایران آگاه باشند که با شرکای خارجی خود چگونه به مذاکره بپردازند.»
علیشیری افزود: «در ماده ۲۷ تفاهم‌نامه برجام آمده ایالات متحده آمریکا قرار است، راهنمایی در مورد لغو تحریم‌های ایران منتشر کند که این راهنما بسیار حائز اهمیت است و بخش خصوصی می‌تواند در تهیه آن نقش ایفا کند.» او افزود: «یکی دیگر از وظایف اتاق در این مقطع آن است که ظرفیت گفت‌وگو با دولت را فراهم کند و دولت نیز باید ظرفیت شنیدن صدای بخش خصوصی را داشته باشد.» او افزود: «اتاق‌ها در جایگاه اجرایی نیستند و باید به فرهنگ‌سازی بپردازند و درک بنگاه‌ها را از دوران پساتحریم ارتقا ببخشند.»
برنامه‌های کوتاه مدت و بلندمدت
در ادامه این نشست، حمیدرضا آصفی، دیپلمات و سخنگوی سابق وزارت امور خارجه نیز گفت: «شرایط سخت گذشته دیگر تکرار نخواهد شد و فضای بین‌المللی ناشی از حصول توافق تا مدت‌ها ادامه خواهد یافت؛ چرا که کشورها به نقش بی‌بدیل ایران در منطقه واقف‌اند و تا مدت‌ها امکان شکل‌گیری اجماع علیه ایران وجود نخواهد داشت.» او با بیان اینکه احتمالا تا سه ماه آینده، لغو تحریم‌ها آغاز می‌شود، افزود: «اقداماتی که اتاق تهران می‌تواند به انجام برساند در قالب دو برنامه کوتاه‌مدت و بلندمدت قابل دسته‌بندی است. البته پیش از اجرای این برنامه کوتاه‌مدت لازم است اقداماتی با قید فوریت انجام شود. اقداماتی فوری نظیر تعیین اولویت‌های داخلی و تعیین کشورهای هدف.» او پیشنهادات خود را در مورد برنامه کوتاه‌مدت چنین توضیح داد: «برنامه‌ریزی برای اطلاع‌رسانی از طریق رسانه‌های خارجی، پذیرش خبرنگاران اقتصادی خارجی با هماهنگی وزارت ارشاد و وزارت امور خارجه، همکاری برای ساخت مستندهایی از ایران توسط رسانه‌های خارجی و دعوت از شخصیت‌ها و فعالان اقتصادی برای حضور درمیزگردها، بهره‌گیری از ظرفیت دیپلماسی اقتصادی از طریق سفارتخانه‌ها و همراهی تیم‌هایی از فعالان اقتصادی با هیات‌های سیاسی در سفر به سایر کشورها از جمله اقدامات در بازه زمانی کوتاه است.» آصفی همچنین پیشنهاد کرد که در این دوره، اتاق تهران نسبت به برگزاری نشست‌های منطقه‌ای اهتمام بورزد و برای متقاضیان سرمایه‌گذاری بسته‌های اقتصادی تهیه کند.
ضرورت معرفی چهره واقعی ایران به جهان
محمدرضا بختیاری، معاون امور بین‌الملل اتاق تهران، با اشاره به آثار سوء تحریم‌ها برکسب‌وکار فعالان اقتصادی گفت: «به موجب تحریم‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا و سخت‌گیری‌های این کشور در مورد همکاری اقتصادی با ایران، پاک کردن ذهنیت‌های منفی برای از سرگیری مناسبات اقتصادی با شرکت‌های خارجی کار آسانی نیست و ضرورت دارد در این برهه، چهره واقعی ایران را به جهانیان بشناسانیم.» او همچنین با اشاره به کمیسیونی که به ریاست عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه، تشکیل شده است گفت: «می‌توانیم نظرات بخش خصوصی را در زمان تدوین راهنمای رفع تحریم‌ها به این کمیسیون ارائه کنیم.» او گفت: «ما نباید خود را بترسانیم چون تابوی تحریم‌ها شکسته است.»
سرمایه به جایی می‌رود که در آن امنیت و احترام باشد
صادق خرازی، یکی دیگر از دیپلمات‌های سابق وزارت امور خارجه با اشاره تداوم برخی نگرش‌های مخل کسب‌وکار در دولت یازدهم گفت: «بررسی مبانی نظری احکام اقتصادی دولت، نشان می‌دهد آنان هنوز مبانی اقتصاد جهانی و معنای اقتدار و استقلال اقتصاد را به طور کامل متوجه نشده‌اند.» او ادامه داد: «ما می‌دانیم که سرمایه به جایی می‌رود که در آن امنیت و احترام باشد.» خرازی گفت: «یکی از شرکت‌های تولیدی خارجی که تاکنون میلیون‌ها دلار در ایران سرمایه‌گذاری مستقیم داشته است، به دنبال آن است که تا ۳۰ سال آینده ایران را به هاب تولید منطقه‌ای خود تبدیل کند و به همین سبب آمادگی دارد، ۵/۲ میلیارد دلار در ایران سرمایه‌گذاری کند اما تاکنون مسئولان به درخواست‌های این شرکت برای سرمایه‌گذاری بیشتر پاسخ مثبت نداده‌اند.» خرازی افزود: «تا زمانی که مسایل زیربنایی کشور برطرف نشود، مشکلات همچنان پا برجاخواهد بود. اما اگر اتاق تهران اراده کند، با وجود همین مشکلات می‌تواند کارهای بزرگی به انجام برساند.»
آموزش آمادگی برای دوران پساتحریم
در ادامه این نشست، ناصر عندلیب، مدیر آموزشی اتاق تهران که ریاست کمیته آموزشی این ستاد را نیز بر عهده دارد، به تشریح طرح برگزاری برنامه‌های آموزشی کمیته متبوع خود پرداخت و گفت: «بدون تردید با انجام موفقیت‌آمیز مذاکرات هسته‌ای و شروع مراحل اجرایی توافق‌های صورت گرفته از جمله رفع تحریم‌ها، دریچه جدیدی بر روی اقتصاد ایران گشوده خواهد شد و فرصت‌های متعددی پیش روی صاحبان و فعالان عرصه کسب‌وکار پدید خواهد آمد. در این مقطع، لازم است در بخش آموزش فعالان اقتصادی نیازسنجی صورت گیرد تا نیازهای آموزشی، مشخص شود.» او ادامه داد: «در شرایط موجود، این ضرورت احساس می‌شود که فضای واقعی تحریم‌ها برای بنگاه‌ها تبیین شود و در گام بعدی، بنگاه‌ها برای رقابت سالم و نیز کسب‌و‌کاری منطبق بر استاندارهای بین‌المللی آماده شوند. آنها همچنین باید نسبت به فنون مذاکره آگاهی داشته باشند.»
عندلیب افزود: «کمیته آموزش ستاد پساتحریم در نظر دارد، تا پیش از پایان سال، همایشی با محوریت الزامات ورود بخش خصوصی به دوران پساتحریم برگزار کند و در این همایش از سخنرانان داخلی و خارجی دعوت به عمل آورد.» عندلیب برگزاری کارگاه‌های آموزشی کاربردی را از دیگر برنامه‌های این کمیته برشمرد و گفت: «برگزاری کارگاه آموزشی مذاکره تجاری با هیات‌های اقتصادی دیگر کشورها، کارگاه آموزشی تهیه بسته‌های سرمایه‌گذاری بر اساس استانداردهای بین‌المللی، کارگاه آموزشی پروتکل‌های تشریفاتی در مذاکره بین‌المللی و کارگاه آموزشی مقررات و قوانین تجارت خارجی در دستور کار این کمیته است.»
مشتاقی، رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان تهران نیز بر این عقیده بود که تهیه بسته‌های فنی و عملیاتی اقتصادی از اهمیت بسزایی در این دوره برخوردار است و البته به این نکته نیز تاکید کرد که ستاد پساتحریم نسبت به اصلاح زیر ساخت‌ها توجه نشان دهد. فرهاد فزونی، یکی از اعضای ستاد نیز بزرگترین مساله اقتصاد ایران را حضور پررنگ دولت دانست و گفت: «به نظر می‌رسد، دولت کماکان قصد ندارد پای خود را از اقتصاد بیرون بکشد. در حالی که این بخش خصوصی است که باید سرمایه‌گذاری کند.»
جهانگیری نیز گفت: «اگر امروز بخش خصوصی در رابطه با دولت از آزادی عمل کافی برخوردار نیست، به این دلیل است که ما فعالان بخش خصوصی نیز به درستی وظایف خود را به انجام نرسانده ایم. اگر دولت با بنگاهی برخورد نامناسب داشته است اتاق تهران باید در مورد این اقدام موضع بگیرد و بیانیه صادر کند.» در ادامه این جلسه، حسن فروزان‌فر رییس کمیته رتبه‌بندی و شناسایی شرکت‌های توانمند ایرانی پیش نویس برنامه عملیاتی برای رتبه‌بندی شرکت‌ها را ارائه کرد که مقرر شد، موضوع در نشستی با مدیران اتاق مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
