کسب‌وکارهای ایرانی در دنیای پیچیده و پویای امروز با چالش‌های زیادی روبه‌رو هستند که بر عملکرد و آینده آن‌ها تأثیر می‌گذارد. از تحریم‌های اقتصادی گرفته تا تورم و نوسانات ارزی، مشکلات بسیاری وجود دارد که باید به آن‌ها پرداخت.
تحریم‌های اقتصادی دسترسی به بازارهای جهانی، منابع مالی و فناوری‌های نوین را محدود کرده و باعث کند شدن رشد اقتصادی می‌شوند. از طرفی، تورم و نوسانات ارزی نیز هزینه‌های تولید را افزایش داده و قدرت خرید مصرف‌کنندگان را کاهش می‌دهند. این مسائل باعث شده که کسب‌وکارها نتوانند به‌درستی برای آینده خود برنامه‌ریزی کرده و سرمایه‌گذاری‌های لازم را انجام دهند.
بوروکراسی و قوانین پیچیده اداری و مالیاتی نیز از دیگر مشکلاتی هستند که انگیزه سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهند و بهره‌وری کسب‌وکارها را پایین می‌آورند. کمبود نیروی انسانی ماهر و آموزش‌دیده نیز کیفیت تولید و خدمات را تحت تأثیر قرار داده و توان رقابتی کسب‌وکارها را کاهش می‌دهد.
نظام اقتصادی کشور به‌گونه‌ای است که فضای رقابتی کافی برای رشد و توسعه کسب‌وکارها وجود ندارد. این موضوع باعث شده که کسب‌وکارهای ایرانی نتوانند با شرکت‌های خارجی رقابت کنند و رشد اقتصادی کاهش یابد. علاوه بر این، عدم دسترسی به منابع مالی مناسب و کمبود سرمایه‌گذاری‌ها یکی از چالش‌های اساسی دیگر است که باعث کاهش توان مالی و ناتوانی در توسعه و گسترش کسب‌وکارها شده است.
یکی دیگر از چالش‌های مهم، کمبود دانش و اجرای اصول حاکمیت شرکتی است. بسیاری از کسب‌وکارهای ایرانی از دانش کافی درباره اصول و قوانین حاکمیت شرکتی برخوردار نیستند و این موضوع می‌تواند به مشکلات مدیریتی و کاهش شفافیت در عملکرد آن‌ها منجر شود. عدم توجه به حاکمیت شرکتی باعث افزایش ریسک‌ها و کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران و سهامداران می‌شود.
در این میان، کسب‌وکارهای خانوادگی نیز با ویژگی‌ها و چالش‌های خاص خود روبه‌رو هستند. اعضای خانواده در این کسب‌وکارها تعهد و وفاداری بیشتری نسبت به کسب‌وکار دارند که می‌تواند به افزایش تلاش و همکاری در جهت رشد و موفقیت کسب‌وکار کمک کند. یکی از مزایای مهم این کسب‌وکارها، انتقال دانش و تجربه از نسل‌های قبلی به نسل‌های بعدی است که به بهبود کارایی و بهره‌وری کمک می‌کند.
ساختار سلسله مراتبی در کسب‌وکارهای خانوادگی معمولاً ساده‌تر و انعطاف‌پذیرتر است که به تصمیم‌گیری سریع‌تر و بهتر کمک می‌کند. همچنین، این کسب‌وکارها معمولاً دارای مشتریان وفاداری هستند که به کیفیت و خدمات توجه ویژه‌ای دارند و این وفاداری به ماندگاری و رشد کسب‌وکار کمک می‌کند.
با این حال، یکی از چالش‌های کسب‌وکارهای خانوادگی، تداخل روابط خانوادگی با مسائل کسب‌وکاری است که می‌تواند به کاهش کارایی و ایجاد تنش‌های داخلی منجر شود.
برای مقابله با این چالش‌ها، چند راهکار پیشنهاد می‌شود. یکی از این راهکارها، تنوع‌بخشی به بازارها و منابع تأمین مواد اولیه است. کسب‌وکارها باید به دنبال بازارهای جدید و پتانسیل‌های موجود در کشورهای دیگر باشند تا وابستگی به یک بازار خاص کاهش یابد. همچنین، بهینه‌سازی هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری با استفاده از فناوری‌های نوین و بهبود فرآیندهای تولید می‌تواند به کاهش هزینه‌ها و افزایش کارایی کمک کند.
دولت و نهادهای مربوطه نیز باید به اصلاح قوانین و مقررات اداری و مالیاتی پرداخته و فرآیندهای بوروکراتیک را ساده‌تر کنند تا انگیزه سرمایه‌گذاری و رشد کسب‌وکارها افزایش یابد. همچنین، توسعه آموزش و پرورش نیروی انسانی ماهر و همکاری بین دانشگاه‌ها و صنعت می‌تواند به تربیت نیروهای متخصص و مورد نیاز بازار کار کمک کند.
ایجاد فضای رقابتی سالم و عادلانه نیز یکی از عوامل مؤثر در رشد و توسعه کسب‌وکارها است. دولت باید به سیاست‌هایی که فضای رقابتی را تقویت می‌کنند توجه ویژه‌ای داشته باشد و از حمایت‌های غیرمنطقی از شرکت‌های خاص خودداری کند. درنهایت، دولت و نهادهای مالی باید برنامه‌های حمایتی و تسهیلات مالی مناسبی برای کسب‌وکارهای ایرانی فراهم کنند. ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری و تسهیل دسترسی به وام‌ها و تسهیلات مالی می‌تواند به افزایش توان مالی کسب‌وکارها کمک کند.
کسب‌وکارهای ایرانی با چالش‌های متعددی مواجه هستند که هرکدام از آن‌ها تأثیرات عمیقی بر عملکرد و آینده کسب‌وکارها دارند؛ اما با اتخاذ راهکارهای مناسب و برنامه‌ریزی دقیق، می‌توان به مقابله با این چالش‌ها پرداخت و ماندگاری و رشد کسب‌وکارها را تضمین کرد.
