دومین میزگرد وایبری صدای اقتصاد به موضوع جذب سرمایه گذاران خارجی اختصاص یافته است. در این میزگرد فعالان بخش خصوصی به توضیح در مورد دلایل عدم حضور سرمایه گذاران خارجی در ایران و راه های جذب آنها پرداخته اند.
به اعتقاد شما بیش از بهبود فضای کسب و کار در کشور به صورت بنیادین تا چه اندازه امکان جذب سرمایه گذاران خارجی وجود دارد؟ سرمایه گذاران خارجی چرا به جای حضور در ترکیه و کشورهای دیگر منطقه باید به ایران بیایند؟
محمد رضا انصاری/ عضو هیات نمایندگان اتاق ایران: تشکیل سرمایه و بهره ورى دو امر مهم در توسعه اقتصادى کشوراند، درست جایى که نبود آنها در همه این سالها تنگنا وگلوگاه بوده است، که تشکیل سرمایه در چنبره بوروکراسى غیر ضرور، روانى را از دست داده و بهره ورى به شعار بدل شده است. در این جریان، تشکیل سرمایه داخلی و سرمایه گذارى خارجی به یکسان آسیب میبینند، محیطى که در آن سرمایه گذارى داخلی با عدم جو روانى مناسب رو به روست، مهیاى جذب سرمایه خارجی هم نیست.
اما بهبود محیط کسب و کار، هم در حیطه قانون و هم در شیوه عمل مسئولین و رفتار و روابط اقتصادى نیاز به تغییر و بهبود اساسى دارد. عواملى نظیر فساد، رانت خوارى، تغییر سلیقه اى مقررات و دستورالعمل ها، ولو با قانون خوب، باز مانع ایجاد جو روانى مناسب و سلامت کسب وکارند .
گرچه قانون باید گره ها را ، که خود موجب فسادند، از دست و پاى کارها باز کند، ولى مادام که بخشنامه ها سلیقه اى و غیر کارشناسی صادر میشوند، لنگر ثبات که از لوازم توسعه سرمایه گذارى است، بوجود نخواهد آمد. کشور ما از مزیت هاى فراوانى برخوردار است و منابع زیادى را مهیاى بهره بردارى دارد، از همه مهم تر انسان مشتاق توسعه که مدیریت همه منابع با اوست در کشور وجود دارد.
همین پتانسیل است که همه دنیا را به حضور در ایران حریص کرده است و نشانه هاى آن را در رقابت حضورشان میبینیم، تا جایى که نقشه جغرافیاى اقتصادى منطقه دگرگون خواهد شد ولى مدیریت این ماجرا واجب است.
در تاریخ ٧٠ ساله اخیر همه کشورها به یکسان از سرمایه گذاریها سود نبرده اند. حال که کشور در آستانه آمیزش بیشتر با اقتصاد جهانى است، بنظرم مدیریت این ماجرا و اصلاح بستر لازم ، و بهبود واقعى فضاى کار و أرج نهادن به مدیریت و سازمان و تشکل واجب است. در همین ٧٠ سال، تاریخ تاسف بار امریکاى لاتین و جلوه شکوفایى اروپا درس آموز است.
عباس آرگون/ عضو هیات نمایندگان اتاق ایران: در شرایط امروزی بیشتر کشور ها از جمله کشور ما به جهت کمبود منابع داخلی برای سرمایه گذاری علاقه زیادی به جذب سرمایه های خارجی دارند. استفاده از سرمایه گذاری خارجی یکی از روشهای تامین منابع مالی طرح ها وپروژه ها در جهت دستیابی به توسعه اقتصادی است ورفع موانع سرمایه گذاری و بهبود فضای کسب وکار برای جلب نظر سرمایه گذاران خارجی یکی از شروط اصلی و اساسی جذب سرمایه گذار خارجی به شمار می آید. کشور ما در صورت بهبود شاخص های فضای کسب کار از جمله شاخص شروع کسب وکار، اخذ مجوزها،اشتغال، اخذ اعتبار،پرداخت مالیات، حمایت از سهامداران خرد، تجارت بین المللی وپایان کسب وکار و….مزیت های بسیاری نسبت به سایر کشورها برای جذب سرمایه گذاران خارجی داردکه از آن جمله می توان به منابع انرژی ارزان که یکی از موضوعات اساسی برای سرمایه گذاران خارجی است، نیروی کار جوان و متخصص، بازار بزرگ مصرف، موقعیت استراتژیک در منطقه و دسترسی به آب های آزاد و…اشاره کرد.
محمد حسین فلاح/ عضو هیات مدیره انجمن مدیران صنایع: بهبود محیط کسب و کار فرآیندی تدریجی است. با تغییر در قوانین، رویه های اجرایی و فرهنگ کار و سرمایه گذاری و کاهش فشارهای بین المللی این فرآیند رخ خواهد داد. عوامل گوناگون بر سرعت بهبود اثر می گدارد. در صورت وجود عزم تغییر با الگو برداری از اقتصادهای پیشرفته تر می توان روند را سرعت داد. هر چند که در پاره ای از موارد به تغییرات فرهنگی و اجتماعی نیاز است که انجام آن با کندی همراه خواهد بود. بنابراین تغییر پایه ای در فضای کسب و کار برای سرمایه گذاران مفهوم روشنی ندارد. بلکه بروز نشانه های تغییر و پایداری در بهبود و اثبات برگشت ناپدیری تغییرات است که میتواند جذاب باشد.
با آشکار شدن نشانه های بهبود در فضای کسب و کار و تداوم ان اولا کسب و کارهای موجود رو به گسترش خواهد گذاشت، ثانیا سرمایه گذاران ریسک پذیرتر آماده مشارکت می شوند. در شرایط سخت موجود هم هنوز بسیاری کسان با احتساب ریسک و سودآوری متناظر آن در صحنه هستند. با بهبود تدریجی شاخص های آزادی اقتصادی و اثبات پایداری روند آن حضور سرمایه گذاران خارجی نیز دور از انتظار نیست.
حسن فروزان فرد/ عضو هیات نمایندگان اتاق ایران: بهبود مستمر محیط کسب کار روندی تدریجی است این کلام درست و دقیقی است. اما بنظر من این روند و سرعت و کیفیت آن بیش از هر عامل دیگر به میزان شفافیتی بستگی دارد که بخش خصوصی و فعالان حوزه کسب و کار حاضرند در تعاملات و رفتار اقتصادی از خود نمایش دهند. به نظر من این حرکت بی تردید به تعدادی فعال پیشرو و خط شکن احتیاج دارد تا شرایط را بگونه مثبت تغییر دهند و دیگران را نیز به پیمودن آن تشویق کنند. این دیگران در دو سوی میدان هم دولت و هم فعالان اقتصادی هستند. ما بیش از هر زمان به گروهی از نخبگان کسب و کار برای ایجاد فرصت و فضای مثبت احتیاج داریم.
حمید رضا صالحی/ عضو هیات نمایندگان اتاق ایران: در مورد جذب سرمایه گذاری قبل از بهبود محیط کسب و کار، باید خاطر نشان کرد، مهمترین ایتم برای ورود سرمایه به بازار کشورمان موضوع امنیت سرمایه گذاری است. تا ثبات و افق روشنی از آینده اقتصادی کشور نباشد به سختی می شود، سرمایه گذران را راضی به حضور در اقتصاد ایران کرد . بطور مثال در زمینه انرژی این اعتقاد از سوی سرمایه گذاران اروپایی وجود دارد که بازار ایران یک بازار بکر و دست نخورده است اما تا زمانی که قیمت خوراک گاز را برای ١٠ سال آینده تحت یک فرمولی مرتبط با قیمت منطقه ای مشخص نکنیم چگونه می توانیم برای پروژه های مرتبط، پای خارجیها را برای سرمایه گذاری به ایران باز کنیم یا در مورد ساخت نیروگاه تا زمانی که قیمت حامل های انرژی در کشور با قیمتهای جهانی فاصله دارد و حاضر نیستیم مابتفاوت قیمت را به سرمایه گذار بدهیم آیا علاقمندی به سرمایه گذاری در این حوزه ایجاد خواهد شد؟
در انتهای دولت آقای خاتمی، در صنعت برق ۴٠ هزار مگاوات ظرفیت نصب شده نیروگاه داشتیم و ١٧ هزار مگاوات هم پروژه در دست اقدام داشتیم که اگر انان مرز ٧٠ درصد را پشت سر گذاشته بودند که حدودا نشان می دهد ۴۶ درصد ظرفیت نصب شده ما پروژه در دست اقدام بود ولی می بینیم در پایان دولت اقای احمدی نژاد که ادعای ٧٠ هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی نصب شده داشتند تنها ۵٨٠٠ مگاوات پروژه نیروگاهی در دست اقدام وجود داشت.
این آمار نشان میدهد پروژه های در دست اجرا از ۴۶ درصد به ٨ درصد در حوزه نیروگاهی پایین آمده و تا زمانی که قیمت انرژی در کشورمان به سمت واقعی شدن با شیب منطقی حرکت نکند نمی توان انتظار حضور بخش خصوصی و سرمایه گذار خارجی را داشته باشیم.
