اعضای کمیسیون حکمرانی سازمانی اتاق تهران در دهمین نشست خود، به بررسی الزامات افزایش تعامل اتاق با اعضا را مورد بحث و بررسی قرار دادند و در ادامه با اشاره به چالش‌های پیش روی کسب‌وکارهای خانوادگی، از ضرورت ورود اتاق به مباحث حکمرانی در این شرکت‌ها از طریق کسب داده و آموزش و مشاوره سخن گفتند.
دهمین جلسه کمیسیون حمکرانی سازمانی اتاق تهران با موضوع بررسی راهکارهای توانمندسازی اعضای اتاق تهران برای به کارگیری مکانیزم‌های حاکمیت شرکتی برگزار شد. در ابتدای این جلسه، حسن فروزان‌فرد، رئیس این کمیسیون، به اهداف در نظر گرفته شده برای این کمیسیون که بر محوریت تعامل با حاکمیت، تعامل با اتاق و تعامل با اعضا طراحی شده، اشاره و عنوان کرد که بررسی موضوع چگونگی توانمندسازی اعضا برای پیاده‌سازی حاکمیت شرکتی در راستای تعامل اتاق با اعضا در دستور کار قرار گرفته است.
در ادامه، داود خانی، کارشناس این کمیسیون با اشاره به اینکه ماموریت اصلی کمیسیون ارتقا آگاهی و نهادینه‌سازی مفهوم حکمرانی سازمانی به منظور عملکرد اثربخش است، ادامه داد: مطابق این ماموریت، اهدافی برای کمیسیون تعریف شده که چند هدف کاملاً در جهت توسعه، تقویت و ترویج حکمرانی سازمانی در مجموعه اتاق اعضای آن است. برای نمونه یکی از مفاهیم آگاهی‌بخشی استاندارد سری ۳۷هزار، تبیین دستاوردهای حکمرانی سازمانی و تسهیل انتقال فناوری‌ها و… است.
او با تاکید بر اینکه اصلی‌ترین اهداف کمیسیون ناظر بر تقویت مفاهیم استاندارد ۳۷هزار و حکمرانی سازمانی در تعامل با اتاق و بخش خصوصی است، ادامه داد: تعامل با اعضا در راس برنامه‌های کمیسیون بوده و مهم‌ترین رکن دستیابی به این هدف، شناسایی اعضا و تعامل بهتر با آنهاست. کمیسیون در تعامل با اعضا، در قدم اول باید شناخت را در اولویت قرار دهد و در گام بعدی مفاهیم ارزش‌زایی برای بنگاه‌ها و کسب‌وکارها، تقویت و توسعه ابزارها را پی بگیرد.
خانی با اشاره به ضرورت شناخت مستمر اتاق از اعضا افزود: بحث دیگر شناسایی سطح برخورداری و نهادینه‌سازی هر عضو است که به طور طبیعی اتاق بانک اطلاعاتی مشخصی از اعضا دارد و ماموریت کمیسیون این است که کمک کند و با ارکان اجرایی اتاق برنامه‌ای برای افزایش و تقویت سطح اطلاعاتی خود از اعضا داشته باشد. کمیسیون قصد دارد به ارزش‌زایی اعضای خود کمک کند. اما ارزش‌زایی از چه طریقی به دست می‌آید؟ اتاق باید از اعضای خود اطلاعات اولیه‌ای به صورت منسجم و طبقه‌بندی شده داشته باشد که بتواند براساس آن کار کند و ارزش‌زایی صورت دهد که آثار آن در آینده مشخص خواهد شد.
مشاغل خانوادگی باید مورد توجه قرار گیرد
در ادامه این جلسه، محمودرضا طاهری، معاون توسعه خدمات کسب‌وکار اتاق تهران، با تاکید بر اهمیت ضرورت توجه به مشاغل خانوادگی گفت: همان میزان که بحث خانواده مهم است، بحث مشاغل خانوادگی هم پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. امروزه در ایران هر بنگاهی که به شکل خانوادگی مدیریت می‌شود، مزایا و مشکلاتی همراه خود دارد. شاهد بوده‌ایم که بسیاری از شرکت‌های خانوادگی به شکل جدی دچار از هم پاشیدگی شده‌اند و حتی روابط یک خانواده به خاطر کسب‌وکار به‌هم ریخته است.
او افزود: متاسفانه ما از مشاغل خانوادگی بانک اطلاعاتی کاملی نداریم و تنها راه این است که در زمان ثبت شرکت‌ها یک بانک اطلاعاتی مناسب ایجاد کنیم. بنابراین در گام اول شناسایی شرکت‌ها و در گام دوم شناسایی نقصان‌ها در این شرکت‌ها و تمرکز بر آنها باید صورت بگیرد. هدف اجرای هر استانداردی در سازمان (چه محصول، چه خدمت و چه سیستمی)، افزایش اثربخشی سازمان است. ما دنبال بهبود در سازمانیم تا اثربخشی و بهره‌وری یک سازمان در همه زمینه‌ها را افزایش دهیم. در استاندارد ۳۷هزار حکمرانی خوب به این معناست که تصمیم‌گیری در سازمان براساس رفتار، فرهنگ، اخلاق و… در سازمان باشد. ما روز به روز در حال دور شدن از مفهوم اخلاق هستیم.
طاهری ادامه داد: فعلاً در بانک اطلاعاتی اتاق، این دسترسی که نشان دهد کدام یک از کسب‌وکارها خانوادگی و… است وجود ندارد. اگر بانک اعضای اتاق، اطلاعات کافی را داشته باشد، به راحتی می‌توان هر اطلاعاتی را آماده کرد. البته در حال حاضر می‌توان بانک‌های به روزشده سایر ارگان‌ها را نیز مورد استفاده قرار داد.
سید امین صدرنژاد، نایب‌رئیس این کمیسیون، هم به این نکته اشاره کرد که در کنار اینکه اتاق باید اعضای خود را بشناسد، خودش هم باید خودش را به اعضا و ظرفیتی که دارد بشناساند. انتشار عمومی مشخصات اعضا راهکاری است که می‌تواند به تحقق این هدف کمک کند.
در ادامه، حسن فروزان‌فرد به ضرورت ایجاد یک بانک اطلاعاتی از اعضای اتاق اشاره کرد و اینکه مشخص شود دغدغه‌ها و نگرانی‌های مطرح شده مربوط به کدام شرکت‌هاست و بر این اساس بانک‌های اطلاعاتی مختلف برای تکمیل داده‌ها نیاز خواهد بود.
مشکل جانشینی در کسب‌وکارهای خانوادگی
مرضیه صمدی فروشانی از میهمانان این نشست کمیسیون، اطلاعات شرکت‌ها در زمان تاسیس را مبنای خوبی برای دسته‌بندی اولیه عنوان کرد و گفت: کسب‌وکارهای خانوادگی در طول فعالیت خود دارای چند مقطع هستند؛ به طوری که تا زمانی که اولین بنیانگذار در قید حیات است، مسائل عمدتاً بدون مشکل پیش می‌رود. اما با فوت حلقه اول، مساله متفاوت می‌شود. کسب‌وکاری که یک یا دو بار جانشینی در آن اتفاق بیفتد، متفاوت با کسب‌وکاری است که تازه می‌خواهد جانشین‌پروری کند.
او افزود: جانشینی در کسب‌وکارهای بازرگانی با سهولت بیشتری انجام می‌گیرد. اما کسب‌وکارهای تولیدی سرمایه مشترکی دارند که به راحتی قابلیت انتقال ندارد. مورد دیگر بحث مالکیت کسب‌وکارهاست که آیا مدیریت و مالکیت کسب‌وکارهای خانوادگی هر دو توسط اعضای خانواده صورت می‌گیرد یا تفکیک شده است.
صمدی فروشانی اضافه کرد: بنابراین، بدون این دسته‌بندی‌ها اطلاعات دقیقی نخواهیم داشت. باتوجه به اقداماتی که آغاز شده که نتیجه اثربخشی برای کسب‌وکارها نداشته، کسب‌وکارها باید باور کنند قرار است به آنان کمک شود. اگر نتیجه یک اقدام مناسب و خوب اعلام شود، در کسب‌وکارهای خانوادگی مسائل منتقل و افراد خودشان برای دریافت خدمات مراجعه خواهند کرد.
میرحسین ملایری، مشاور معاون کسب‌وکار اتاق تهران نیز پیشنهاد کرد که در گام نخست یک صنعت انتخاب شده و مورد مطالعه قرار گیرد.
پس از طرح این نقطه‌نظرات، این پیشنهاد مطرح شد که موسسه آموزش و توسعه منابع انسانی اتاق تهران برگزاری دوره‌های آموزشی در زمینه تعارض منافع را در دستور کار قرار دهد. همچنین مقرر شد که معاونت توسعه خدمات کسب‌وکار اتاق تهران موضوعات مرتبط با حکمرانی نظیر «حکمرانی شرکتی» و مشاوره در زمینه «کسب‌وکارهای خانوادگی» را به خدمات مشاوره‌ای خود بیفزاید.
