رکود، گریبان باغداران سیب درختی را نیز گرفته است. آنها در حالی امسال تولید محصول با کیفیت و کمیت بالا را رقم زده‌اند که به دلیل برخی از مشکلات، حجم و تناژ بالایی از محصولات روی دست باغداران مانده است و کمتر خریداری در داخل و حتی خارج از کشور سراغ آن را می‌گیرد.
این اتفاق موجب آن شد تا معضل سیب درختی مازاد، روی میز کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع غذایی اتاق تهران قرار بگیرد و در نشست این کمیسیون در اتاق تهران با دعوت از برخی باغداران، اتحادیه‌ها و نیز مسوولان سازمان جهاد کشاورزی استان‌های تولیدکننده سیب درختی کشور این مساله مورد بررسی قرار گرفت. در این نشست، باغداران از افزایش تولید محصولات باغی خود سخن گفتند و مدیران سازمان‌های جهاد کشاورزی استان‌ها نیز موجودی بالای سردخانه‌های خود را اطلاع‌رسانی کردند.
پس از شور و گفت‌و‌گوهای رد و بدل شده میان باغداران و مسوولان دولتی، مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی پیشنهادی را مطرح کرد که موافق و مخالفانی نیز داشت اما در نهایت مقرر شد در نشستی با حضور معاون امور باغبانی وزارت جهاد کشاورزی، مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی و نمایندگان باغداران و نیز انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان کنسانتره و آبمیوه این پیشنهاد برای رسیدن به مرحله انجام، بیشتر چکش‌کاری شود. پیشنهاد مطرح شده از سوی مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی این بود که این سازمان به عنوان حق‌العملکار، با کارخانه‌های کنسانتره قرارداد بسته و سیب مورد نیاز این واحدها را در ازای دریافت چک ۶ ماهه، در اختیار آنها قرار دهد. از طرفی، سازمان مرکزی تعاون روستایی نیز آنطور که حسین صفایی مدیرعامل این سازمان عنوان کرد، حساب و کتاب مناسبی با باغداران داشته باشد.
۱۳۹۴/۰۸/۱۹ – خبر اتاق تهران
در نشست اخیر کمیسیون کشاروزی، آب و صنایع غذایی اتاق تهران، مسوول بخش کشاورزی رایزنی بازرگانی سفارت فدراسیون روسیه نیز حضور داشت و طی توضیحاتی، بازار این کشور را برای صادرات کنسانتره و نیز خیار از ایران مناسب اعلام کرد و در عین حال، صادرات مرکبات از ایران را به دلیل آنچه که وی، عدم شناخت و اطلاع مردم روسیه از پرتقال ایرانی عنوان کرد، مناسب ندانست.
آمار باغداران از سیب مازاد در بازار
آنطور که کاوه زرگران رییس کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران خبر داد، در حال حاضر ۳.۵ میلیون تن سیب درختی طی سال جاری از باغات سراسر کشور برداشت شده است و شواهد بازار نیز نشان می‌دهد که امسال با مازاد مصرف سیب در بازار داخل مواجه هستیم. به گفته وی، برداشت مرکبات نیز طی سال جاری با افزایش نسبت به سال‌های گذشته همراه بوده به طوری که امسال نزدیک به ۴.۳ میلیون تن مرکبات از باغات برداشت شده است.
بهنام تاج‌الدینی از تولیدکنندگان و صادرکنندگان سیب درختی در استان آذربایجان غربی، میزان تولید این محصول در این منطقه را ۱.۳۳۰ میلیون تن طی سال جاری اعلام کرد و گفت: به دلیل مشکلات بسیاری که بر سر راه کشاورزان و باغداران قرار گرفته، سیب درختی در این استان بدون مشتری مانده است. به گفته وی، واحدهای صنایع تبدیلی قیمت خرید هر کیلوگرم سیب درختی را تا ۸۰ تومان پایین آورده‌اند که این نرخ برای باغداران صرفه اقتصادی ندارد. تاج‌الدینی، میزان صادرات سیب درختی از استان آذربایجان غربی را نیز در حد صفر اعلام کرد و افزود: «عمده محصولات باغی از جمله سیب درختی استان آذربایجان غربی به کشور عراق صادرات می‌شده است که در سال جاری به دلیل اعمال حقوق و عوارض گمرکی بالا از سوی دولت این کشور روی واردات از ایران، عملاً صادرات سیب درختی از این استان را به صفر رسانده است.» به گفته این باغدار ارومیه‌ای، گمرکات عراق به ازای هر کیلوگرم واردات سیب درختی از ایران معادل ۳۵۰ دینار دریافت می‌کند. وی خواستار اعمال مشوق‌های صادراتی از سوی دولت و حمایت از باغداران و صادرکنندگان محصولات باغی برای خروج از رکود سیب درختی در بازار داخل شد.
مجتبی شادلو از باغداران شهرستان دماوند و رییس اتحادیه باغداران استان تهران نیز میزان تولید سیب درختی در این استان را ۳۵۰ هزار تن برای سال جاری اعلام کرد و گفت: «محصولات برداشت شده امسال، از نظر کیفیت به مراتب بهتر از سال‌های قبل است و نیاز جدی این است که صادرکنندگان برای نجات این محصول که مازاد آن در سردخانه‌ها بسیار زیاد است، دست به کار شوند.»
در عین حال، عزیر امانی مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی نیز از وجود ۷۰۰ هزار تن انواع سیب درختی در سردخانه‌های این استان خبر داد و گفت: «در حال حاضر حدود ۲۰۰ هزار تن سیب صنعتی در سردخانه‌های این استان ذخیره شده است در حالی که قیمت این محصول به زیر ۸۰ تومان به ازای هر کیلوگرم رسیده حال آنکه قیمت تمام شده سیب صنعتی در آذربایجان غربی طی سال جاری حدود ۱۸۰ تومان به ازای هر کیلوگرم بوده است.»
عنایت‌اله بیابانی قائم‌مقام خانه کشاورز نیز در این نشست از برخورد دولت به گفته وی دوست و همراه، روسیه با واردات محصولات باغی و کشاورزی از ایران انتقاد کرد و گفت: «کشور روسیه در حالی سالانه حجم زیادی مرکبات از کشورهای مختلف وارد می‌کند که حقوق و عوارض گمرکی بالایی را برای واردات مرکبات از ایران اعمال کرده است.» وی این معضل را متوجه بازار عراق نیز دانست و افزود: «دولت عراق نیز با اعمال عوارض گمرکی روی واردات سیب درختی از ایران که رقم آن در حال حاضر به ۱۱۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم است، عملا صادرات این محصول از ایران به بازار این کشور را متوقف کرده است.» پاکاری مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان فارس نیز از تولید ۲۵۲ هزار تن سیب درختی در سال جاری در این استان خبر داد و گفت: «با این وجود، ۲۰ درصد محصولات به دلیل عدم برنامه‌ریزی مناسب، پای درختان ریخته است.» به گفته وی، تولید سیب درختی در استان فارس طی سال جاری، تا ۴۰ درصد نسبت به سال‌های گذشته افزایش داشته است.
مرکبات ایران در روسیه خریدار ندارد
مسوول بخش کشاورزی رایزنی بازرگانی سفارت روسیه نیز در این جلسه، از تشکیل کمیته مشترک اقتصادی ایران و روسیه در مسکو خبر داد که هفته آینده برگزار می‌شود. به گفته رستم مرات علی‌اف، موضوع عوارض گمرکی بر کالاهای وارداتی ایران نیز یکی از مباحث اصلی این نشست خواهد بود. وی در عین حال، افزود: «یکی از مشکلات بر سر راه تجارت ایران و روسیه به ویژه در بخش کشاورزی و مواد غذایی، این است که دستگاه‌های اجرایی و بخش خصوصی در روسیه اطلاعات اندکی از بازار و تولیدکنندگان ایرانی در اختیار دارند.» به گفته علی‌اف، رایزنی بازرگانی سفارت روسیه در تهران به دفعات مختلف با مراجعه به اتحادیه‌ها و تشکل‌های صنعتی و اقتصادی ایران خواستار دریافت فهرستی از تولیدکنندگان بخش‌های مختلف از جمله صنایع کشاورزی و غذایی شده است اما هربار با دست خالی بازگشته است.
این مسوول بخش کشاورزی رایزنی بازرگانی سفارت روسیه در تهران در ادامه افزود: «در حال حاضر درخواست‌های متعددی از سوی تجار و بخش خصوصی روسیه برای محصولات کنسانتره و نیز خیار و کیوی ایران وجود دارد در حالی که برای مرکبات ایران به دلیل ناآشنایی مردم این کشور با طعم این محصولات، تقاضای زیادی وجود ندارد.» رییس‌زاده مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان نیز از کاهش ۱۰۰ هزار تنی تولید سیب درختی در این استان در مقایسه با سال گذشته خبر داد و گفت: «تولید سیب درختی در استان اصفهان امسال به ۲۱۰ هزار تن رسید که نسبت به سال گذشته ۳۵ درصد کاهش داشته است.» وی دلیل عمده کاهش تولید این محصول در استان اصفهان را شرایط آب و هوایی پیش آمده و به ویژه بارش تگرگ طی اواخر شهریور ماه در این منطقه عنوان کرد. به گفته وی، در حال حاضر ۵۱ هزار تن سیب درختی در سردخانه های استان اصفهان ذخیره شده است که این میزان تا پایان آبان ماه جاری به حدود ۷۰ هزار تن خواهد رسید.
شاهرخ ظهیری مشاور کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران نیز در این نشست، با انتقاد از اعمال تعرفه روی محصولات وارداتی ایران به بازار روسیه، خواستار بررسی این موضوع از سوی دولت های دو کشور شد. ظهیری همچنین در رابطه با محصولات باغی در ایران گفت: «بخش عمده‌ای از محصولات به دلیل عدم برنامه‌ریزی مناسب از بین می‌رود و یکی از دلایل اصلی این اتفاق نیز به صنایع تبدیلی برمی‌گردد که واحدهای این بخش از کمبود سرمایه در گردش در رنج به سر می‌برند.»
در عین حال، نیاورانی، رییس اتحادیه صادرکنندگان میوه از کاهش تعرفه و عوارض گمرکی بر محصولات ایرانی از سوی روسیه خبر داد و گفت: «از سوی دولت این کشور، عوارض گمرکی واردات محصولات کشاورزی و مواد غذایی به ۴ درصد کاهش یافته اما هنوز این میزان به گمرکات این کشور ابلاغ نشده است.» او تقویت بازارهای سنتی ایران که به گفته وی، کشورهای عربی از جمله امارات و قطر را در برمی‌گیرد، را عاملی برای خروج از رکود محصولات باغی و توسعه صادرات آن دانست.
در پایان این نشست، حسین صفایی رییس سازمان مرکزی تعاون روستایی با طرح پیشنهاد حق‌العمل‌کاری این سازمان در بازار سیب درختی، بر تمرکز فعالان اقتصادی و کشاورزان بر جذب سیب صنعتی تاکید کرد و گفت: «با توجه به اینکه موجود سیب صنعتی در سردخانه‌ها فراوان است، با خرید این محصولات می‌توان بخشی از مشکلات پیش آمده در این بازار را برطرف کرد.»
