به گزارش روابط عمومی اتاق تهران، یکی از چالش‌های فعالان بخش خصوصی شیلات کشور که در نشست اخیر کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع غذایی اتاق تهران به بحث گذاشته شد، اصرار سازمان شیلات بر پروژه تولید ماهی در قفس و دیگری واردات ماهی تیلاپیاست. کارآفرینان بخش شیلات بر این باورند که پرورش ماهی به ویژه قزلآلا در قفس، در حال حاضر فاقد زیرساخت‌های لازم است و آسیب‌های جدی به بخش تولید این نوع ماهی در خشکی و البته محیط‌زیست دریای خزر وارد خواهد کرد. آنها همچنین نسبت به واردات ماهی تیلاپیا انتقاد دارند و واردات این نوع ماهی را که مورد اقبال مصرف‌کنندگان ایرانی قرار گرفته است، موجب تضعیف تولید داخل می‌دانند.
در نشست کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران، علاوه بر نمایندگانی از اتحادیه‌ها و انجمن‌های بخش‌خصوصی شیلات، مدیران سازمان شیلات نیز حضور داشتند و این فرصت فراهم شد تا بخش‌خصوصی و دولت به صورت مستقیم و رو در رو، گفتمان نزدیکی در مورد مساله پرورش و واردات آبزیان داشته باشند. فعالان بخش خصوصی در این بخش این خواسته را مطرح کردند که استراتژی بازار در برابر بازار که توسط وزارت جهادکشاورزی پیاده می‌شود، در این حوزه نیز فعال شود و واردات تیلاپیا را در برابر صادرات قزلآلا قرار گیرد تا به تقویت بازار تولید داخل بینجامد.
بده‌بستان میوه در تجارت خارجی
در ابتدای این نشست، رییس کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع غذایی اتاق تهران نیز با اشاره به دستورالعمل وزارت جهاد کشاورزی با عنوان «بازار در قبلا بازار» عنوان کرد که بخش خصوصی به طور کلی با این استراتژی موافق نیست و برای آن دلایل مستند و متقن دارد اما اکنون که وزارتخانه این استراتژی را در پیش گرفته است، شاید بهتر باشد که در حوزه ماهیان و آبزیان نیز مطالبه فعالان بخش خصوصی را مدنظر قرار دهد. زرگران افزود: برای مثال وزارت جهاد کشاورزی از چندی پیش، واردات موز را منوط به صادرات سیب از سوی تجار و بازرگانان کرده بود به طوری که در برابر واردات هر یک کیلو موز باید یک‌ونیم کیلوگرم سیب صادر شود که این اقدام منجر به افزایش صادرات سیب از کشور شده است. گرچه مشکلاتی را هم برای بازرگانان ایجاد کرد چرا که واردکننده موز، تخصصی در صادرات سیب ندارد.
زرگران در بخش دیگری از سخنانش، به وضعیت صادرات محصولات کشاورزی و غذایی ایران به بازار روسیه اشاره کرد و گفت: طی توافقات صورت گرفته میان دو کشور، به زودی دو شرکت تولید لبنیات ایران، مجوز صادرات به روسیه را از این کشور دریافت خواهند کرد.
دفاع سازمان شیلات از پرورش ماهی در قفس
در ادامه این جلسه، مدیرکل دفتر آبزیان شیرین سازمان شیلات کشور طی توضیحاتی، با دفاع از تولید و پرورش ماهی در قفس در دریای خزر، از موافقت سازمان محیط زیست با تولید ماهی به این شیوه در حد و اندازه محدود خبر داد. مهدی شکوری همچنین از پیشنهاد سازمان شیلات با موضوع «بازار در ازای بازار» که یکی از راهکارهای اخیر وزارت جهاد کشاورزی در بخش صادرات و واردات محصولات است، خبر داد و افزود: دستورالعمل صادرات یک کیلوگرم قزلآلا تولید داخل در مقابل واردات یک کیلوگرم ماهی تیلاپیا از سوی سازمان شیلات کشور صادر شده است. وی با بیان اینکه، طبق ارزیابی‌های صورت گرفته، ظرفیت تولید ۳۰۰ هزار تن ماهی در قفس در سواحل دریای خزر وجود دارد، گفت: بررسی‌های سازمان شیلات نشان می‌دهد که کیفیت و طعم گوشت ماهی قزل‌آلای تولیدشده در قفس به مراتب بهتر از تولید این نوع ماهی در خشکی است. مدیرکل دفتر بهبود کیفیت، فرآوری و توسعه بازار آبزیان سازمان شیلات با دفاع از تولید ماهی در قفس در سواحل دریایی ایران، گفت: مطالعات و ارزیابی محیط‌زیستی در مورد تولید و پرورش ماهی قزلآلا در قفس در دریای خزر صورت گرفته و سازمان محیط‌زیست نیز با تولید مشخص و محدود در این منطقه موافقت کرده است. عیسی گلشاهی با بیان اینکه مزارع پرورش ماهی در کشور، صادرات‌محور نیست، افزود: سازمان شیلات کشور به دنبال آن است که گونه‌های بومی ماهی به شیوه پرورش در قفس، در سواحل دریای خزر اجرایی شود.
انتقاد فعالان بخش خصوصی از سازمان شیلات
به دنبال سخنان مدیرکل سازمان شیلات، فعالان اقتصادی حاضر در این نشست و از اعضای هیات مدیره اتحادیه‌های تولید و صادرات ماهی و شیلات، به انتقاد از این سخنان پرداختند و تولید قزلآلا در قفس را نه تنها فاقد صرفه اقتصادی دانستند بلکه نسبت به ایجاد آلودگی در سواحل دریای خزر و نابودی سایر گونه‌های بومی این منطقه هشدار دادند. مدیرعامل اتحادیه تکثیر، پرورش و صادرات آبزیان با بیان اینکه تا چند سال گذشته، ایران یکی از کشورهای بزرگ تولیدکننده ماهی قزلآلا در جهان بود، گفت: به دلیل برخی اهمال‌کاری‌ها و ورود انواع بیماری در این بخش، تولید ماهی قزلآلا در کشور از ۱۶۰ هزار تن در سال در حال حاضر به حدود ۷۰ هزار تن کاهش یافته است.
ارسلان قاسمی با اشاره به واردات ماهی تیلاپیا به کشور، گفت: واردات این نوع ماهی منجر به تضعیف بازار و کاهش تولید ماهی قزلآلا در کشور شده است. تیلاپیا، ماهی وارداتی از چین است که سال گذشته ارزش واردات آن نزدیک به ۶۰ میلیون دلار بود. وی همچنین با انتقاد از پروژه تولید ماهی در قفس در کشور، افزود: زیرساخت‌های اولیه برای تولید این بخش وجود ندارد و در حال حاضر از صفر تا صد تجهیزات این پرورشگاهها باید از خارج از کشور وارد شود.
صالحی از اعضای هیات مدیره یک شرکت تولیدی شیلات نیز با انتقاد از تولید ماهی در قفس در سواحل آبی کشور، گفت: مطالعات نشان می‌دهد که تولید ماهی به این شیوه، سواحل دریای خزر را به شدت آسیب‌پذیر خواهد کرد. به گفته وی، دریای خزر دارای انواع ماهیان بومی است که با پرورش ماهیان در قفس در این منطقه، انواع بیماری‌ها به سایر گونه‌ها سرایت خواهد کرد. مدیرعامل اتحادیه سراسری ماهیان سردابی نیز با تاکید بر اینکه پرورش ماهی در قفس در دریای خزر، موجب آسیب سایر گونه‌های بومی این دریاچه خواهد شد، گفت: فعالان شیلات مخالفتی با پرورش سایر گونه‌های ماهی در قفس، ندارند اما تولید قزلآلا به این شیوه موجب تخریب محیط زیست و نیز بازار و تولید این محصول به روش پرورش در خشکی خواهد شد.
آرش نبی‌زاده، افزود: قیمت تمام شده تولید قزلآلا در قفس به مراتب بالاتر از پرورش آن در خشکی است و از این نظر نیز، صرفه اقتصادی نمی‌توان برای آن متصور بود. منصوری رییس شورای سیاست‌گذاری ماهی قزلآلا نیز طی سخنانی، با انتقاد از سازمان شیلات، گفت: نهادهای تخصصی در بخش شیلات نشان داده‌اند که از قدرت و تخصص کافی برخوردار نیستند.
در پایان این نشست، کاوه زرگران رییس کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع غذایی اتاق تهران با اشاره به مشکلات موجود در این بخش عنوان کرد که اتاق تهران پیگیر مشکلات بخش خصوصی خواهد بود. زرگران گفت: در حال حاضر فعالان پرورش ماهی قزلآلا در خشکی، نمی‌توانند از تسهیلات بانک کشاورزی برای سرمایه در گردش استفاده کنند اما این تسهیلات به پرورش ماهی قزلآلا در قفس تعلق می‌گیرد. این تفاوت خود باعث بروز اختلاف و انتقاد شده است. او افزود: همچنین واردات تیلاپیا، تولیدکنندگان ماهی قزلآلا در داخل را تحت فشار قرار داده است و آنها پیشنهاد کرده‌اند که این واردات در قبال صادرات انجام شود تا تولید داخل حفظ شود. این مشکلات از سوی اتاق تهران تا حصول به نتیجه پیگیری خواهد شد.
