کشت فراسرزمینی مدتی می شود که بر سرزبان ها افتاده است. چند روز پیش، محمود حجتی، وزیر جهاد کشاورزی، درباره امکانات کشت فراسرزمینی برای اقتصاد کشاورزی ایران، گفت: کشورهایی از جمله روسیه، اوکراین، قزاقستان، آفریقا، برزیل و غنا – با توجه منابع آبی و خاکی مناسبی که دارند- میتوانند در راستای انجام کشت فراسرزمینی مورد توجه ما باشند. در این راستا بخشی از محصولات کشاورزی مانند ذرت و دانههای روغنی که در بلندمدت وارد میکنیم را میتوانیم در مناطقی که مناسب کشت فراسرزمینی هستند، تولید کنیم.
به گفته حجتی، میتوانیم در راستای کشت فراسرزمینی از تولیدکنندگان و سرمایهگذاران حمایت کنیم. در شرایط حاضر نیز یک ایرانی در کشور برزیل ۶۰ هزار هکتار ملک را خریداری کرده و هم اکنون در حال تولید محصولات کشاورزی است.
با این حال در کشت فراسرزمینی باید اصولی رعایت شود. حسن فروزان فرد عضو هیات نمایندگان اتاق تهران در گفتگو با سایت خبری اتاق تهران گفت: کشت فراسرزمینی هم می تواند زیان داشته باشد هم منفعت. این موضوع هم به این مساله برمی گردد که چه محاسباتی روی آن انجام شده باشد. برای به نتیجه مطلوب رسیدن کشت فراسرزمینی، یک مجموعه حاکمیتی مانند وزارت جهاد کشاورزی باید این محاسبات را انجام دهد و وظیفه آن را به عهده بگیرد.
به گفته فروزان فرد، اگر قرار است، نگاه به کشت فراسرزمینی بیشتر و و واردات آن را به ایران تسهیل شود، باید نگاه حاکمیتی وجود داشته باشد.
او ادامه داد: این محاسبات برای این لازم است که مشخص شود از نگاه حاصلخیزی و مشخصات زمین ها کدام گونه ها در کدام کشورها کاشته شود. حتی میزان کشت هم مهم است. یعنی باید بررسی شود که کشت فراسرزمینی در مرحله اول اصلا تا چه اندازه باید پیشرفت کند تا رقابت بین کشت سرزمینی و کشت فراسرزمینی رخ ندهد.
به گفته این عضو هیات نمایندگان اتاق تهران، نگاه به کشت فراسرزمینی استفاده از امکانات ارزان قیمت و مساعدتر از سرزمین ایران برای اداره امور موود نیاز خوراک در کشور است. او ادامه داد: فرص کنید در کشور برای گندم های ویژه برای ماکارونی نیاز به واردات داریم، ما می توانیم به جای واردات، از کشت فراسرزمینی استفاده کنیم. به این ترتیب می توانیم مواد مورد نظر با کیفیت مورد نظر و در زمان مورد نظر در اختیارمان قرار بگیرد. اگر این معادلات درست انجام شود، می تواند موثر باشد و به صنعت کمک کند. اما اگر این اقدام فقط به عنوان طرحی ایده آل گفته شود و بی حساب و نظارت حاکمیتی یک مرتبه در طیف وسیعی رخ دهد، بدون شک کشاورزی کشور دچار مشکل خواهد شد.
براساس صحبت های فروزان فرد، باید محاسبه دقیق انجام شود و براساس نیاز و بررسی ها مشخص شود تا اقلامی که میزان آب بری بیشتری دارند در خارج از کشور کشت شوند. نمی شود که گندم فراسرزمینی کشت شود و ما همچنان هندوانه تولید کنیم. اگر اقلام مهم خارج از کشور تولید شوند و محصولاتی که مهم نیستند با میزان زیاد در داخل به تولید برسند، کشور با مشکل برخواهد خورد. تناسبات ورود و خروج آب مجازی باید مدیریت شود. تا یک مرتبه این طور نشود که ما هندوانه کار باشیم و مجبور باشیم مواد اساسی را وارد کنیم. البته اگر نظارت ویژه ای وجود نداشته باشد خطر این کار وجود دارد.
فروزان فرد همچنین گفت: علاوه براین نرخ ارز باید به معنای واقعی به سامانی برسد. در طول چند سال اخیر با توجه به ثابت ماندن نرخ ارز و سقوط قیمت های جهانی نهاده هایی مثل گندم و جو و حبوبات، قیمت بین المللی این محصولات از قیمت خرید تضمینی ارزان تر شده است. به این ترتیب، واردات به صرفه تر از تولید داخل است. بنابراین با این نرخ ارز، نمی شود کاری کرد. اما سوال اصلی این است که اگر نرخ ارز در قیمتی دیگر بایستند، آیا همین سیستم باقی می ماند؟
او ادامه داد: گرفتاری آنجاست که نرخ ارز ثابت باقی مانده، اما قیمت های بین المللی کاهش یافته و نرخ ارز ثابت هم این بحران را تشدید کرده است. صنعتگر ایرانی با اقلام گران قیمت داخلی می خواهد با قیمت کم خارج رقابت کنند. بخش خصوصی قبل از هر تصمیمی منتظر نظر نهایی حاکمیتی در زمینه نرخ ارز ثابت است. این نرخ ارز ثابت در تمام جنبه های اقتصادی برای ما مهم است تا تصمیمیات درستی اتخاذ کنیم. ما منتظر تصمیم دولت در زمینه نرخ ارز هستیم تا مشخص شود که تعاملات بخش خصوصی با کشورهای خارجی باید چطور شکل بگیرد.