در سیودومین نشست کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع غذایی اتاق تهران، وضعیت صنعت دام کشور بررسی شد و دلایل گرانی گوشت قرمز از سوی فعالان این صنعت و مسولان سازمان دامپزشکی مورد واکاوی و بررسی قرار گرفت.
در این نشست در حالی دامداران نسبت به ذبح و عرضه دام مولد هشدار دادند که مسوولان دولتی حاضر در این نشست نیز هجوم برخی تجار به کشور استرالیا و رقابت منفی برای خرید دام و واردات به کشور را یکی از علل افزایش قیمت‌ها در بازار داخل اعلام کردند.
در این جلسه، رییس دفتر برنامه‌ریزی تامین، توزیع و تنظیم بازار وزارت صنعت، معدن و تجارت، رییس انجمن واردکنندگان فرآورده‌های خام دامی، مشاور اقتصادی معاونت بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی، مدیرعامل اتحادیه مرکزی دامداران کشور و جمعی دیگر از فعالان صنعت دام کشور حضور داشتند و هر یک دیدگاه‌های خود درباره وضعیت صنعت دام کشور و دلایل افزایش قیمت‌ها در بازار گوشت قرمز را مطرح کردند.
رییس کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع غذایی اتاق تهران با اشاره به این که بر اساس داده‌های مرکز آمار و بانک مرکزی، سهم انواع گوشت از هزینه خانوار از ۶.۱ درصد در سال ۱۳۸۵ به ۵.۴ درصد در سال ۱۳۹۴ رسیده است، گفت: سرانه مصرف گوشت قرمز طی سال‌های گذشته نوسانات زیادی داشته و به ۱۱.۴۳ کیلوگرم در سال گذشته رسیده است؛ درحالی که بر اساس آمار بانک مرکزی، سرانه مصرف گوشت قرمز در خانوار شهری طی دهه گذشته، بیش از ۲۵ درصد کاهش یافته است.
کاوه زرگران افزود: میزان تولید گوشت قرمز نیز از ۶۹۰ هزار تن سال ۱۳۸۷ به بیش از ۸۰۶ هزار تن در سال ۱۳۹۴ رسیده و ۴۵ درصد میزان تولید گوشت قرمز در کشور مربوط به گوشت گوسفند و بز است.
وی با بیان اینکه در ۹ ماهه سال جاری، حدود ۳۹ هزار دام زنده به ارزش تقریبی ۱۸۹ میلیون دلار از کشور صادر شده است، افزود: میزان واردات گوشت قرمز طی این مدت نیز ۶۷.۸ هزار تن به ارزش حدود ۲۸۲ میلیون دلار بوده است.
به گفته رییس کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع غذایی اتاق تهران، مشخص نبودن سیاست خودکفایی در تولید گوشت، وجود مشکلات ساختاری در تولید، هزینه بالای تولید گوشت در کشور، عدم وجود مدیریت یکپارچه در زنجیره تامین گوشت قرمز و عدم نظم‌پذیری و تعرفه‌گذاری مناسب برای واردات گوشت قرمز از جمله نقاط ضعف صنعت گوشت در کشور است. کاوه زرگران با اشاره به جهش قیمتی در بازار گوشت قرمز، افزود: وزارت جهاد کشاورزی برای پوشش اختلاف قیمتی تولید داخل و واردات گوشت، باید به دامداران یارانه اختصاص دهد. همچنین به گفته وی، در حال حاضر تعرفه واردات گوشت قرمز ۲۶ درصد است.
تجار ایرانی، قیمت‌ها را در استرالیا بالا بردند
رییس انجمن واردکنندگان فرآورده‌های خام دامی نیز در این نشست با بیان اینکه قیمت گوشت دام سبک در کشور طی سال جاری ۳۰ درصد رشد داشته است، گفت: یکی از دلایل عمده گرانی گوشت قرمز عدم وجود برنامه جامع کاربردی، پرورش و ذخیره‌سازی دام در کشور است.
فرهاد آگاهی با اشاره به اینکه بهای تمام‌شده تولید دام در کشور حدود سه برابر قیمت جهانی است، افزود: کم‌آبی و از بین رفتن مراتع و نیز ارسال دام‌های مولد به کشتارگاه از دیگر دلایل افزایش قیمت دام سبک در سال جاری است.
به گفته وی، طی ۱۰ سال اخیر بهای دام سنگین در کشور نیز ۵ برابر افزایش یافته است در حالی که در کشورهای صادرکننده دام سنگین، رشد قیمتی چندانی اتفاق نیفتاده است. آگاهی همچنین تصریح کرد که بر اساس آمار بانک مرکزی، سرانه مصرف گوشت قرمز در کشور حدود ۹ گرم در روز به ازای هر یک نفر است که در مقایسه با سرانه مصرف گوشت مرغ تفاوت فاحشی دارد. به گفته وی، سرانه مصرف گوشت مرغ در کشور در حال حاضر ۲۷.۵ کیلوگرم است. رییس انجمن واردکنندگان فراورده‌های خام دامی همچنین خاطرنشان کرد که بررسی‌ها نشان می‌دهد که میزان فروش توزیع‌کنندگان گوشت قرمز در کشور طی چند سال گذشته، تا یک سوم کاهش یافته است.
آگاهی در عین حال به موضوع واردات گوشت دام سبک به کشور نیز گریزی زد و افزود: متاسفانه حضور تجار بی‌تجربه ایرانی در بازار گوشت استرالیا منجر به آن شده که این کشور به یکباره نرخ گوشت دام سبک را از ۵.۶۰ دلار در هر کیلوگرم به ۶.۹۳ دلار افزایش دهد.
در ادامه فرهاد طاهریان، دبیر انجمن واردکنندگان فرآورده‌های دامی، نیز با بیان اینکه سیاست خودکفایی گوشت قرمز در کشور نامشخص است، گفت: وجود مغایرت‌های آماری در تولید و مصرف گوشت قرمز، یکی از دلایل نابسامانی در بازار این محصول است. طاهریان همچنین، عدم تمرکز سیاست‌گذاری‌ها، اجرا و نظارت در یک نهاد واحد مانند وزارت جهاد کشاورزی را از دیگر دلایل نابسامانی در این بازار عنوان کرد و افزود: متاسفانه در مصرف گوشت قرمز و سفید به جای اصلاح الگوی مصرف، الگوسازی صورت گرفته است.
دامپروری فراسرزمینی بهترین راهکار برای کشور است
مشاور اقتصادی معاونت بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی نیز در این نشست، با اشاره به اینکه شاخص قیمت مواد خوراکی طی سال ۱۳۹۳، به میزان ۸.۱ درصد بوده است، گفت: طی این سال، شاخص قیمت گوشت قرمز ۳.۱ درصد رشد داشته است.
صبوری با اشاره به اینکه بررسی این شاخص‌ها نشان می‌دهد که جهش قیمتی در گوشت قرمز رخ نداده است، افزود: طی سال‌های اخیر، سبد مصرفی خانوار کاهش یافته است. وی با بیان اینکه برای تولید هر یک کیلوگرم گوشت قرمز در کشور، ۱۵ هزار لیتر آب مصرف می‌شود، گفت: دامپروری فراسرزمینی بهترین راهکار برای کشوری مانند ایران است که قیمت تمام شده گوشت قرمز در آن بالا است.
علیرضا عزیزالهی، مدیرعامل اتحادیه مرکزی دامداران کشور، نیز با بیان اینکه تغییر الگوی مصرف گوشت قرمز به گوشت سفید در دستور کار سیاست‌های مصرفی کشور قرار گرفته است، گفت: صنعت دام کشور از سنتی به صنعتی در حال حرکت است و در حال حاضر تا ۵۰ درصد تولیدات این بخش از دامداری صنعتی تامین می‌شود.
عزیرالهی افزود: در میان دام‌های ذبح‌شده در کشور، دام مولد نیز فراوان بوده است که دلیل آن نیز به افزایش میزان تقاضا در کشور برمی‌گردد. از این رو، کاهش مصرف سرانه گوشت قرمز یکی از راهکارهایی است که باید از سوی سیاست‌گذاران در پیش گرفته شود.
عزیرالهی با اشاره به اینکه واردات گوشت قرمز به صورت لاشه از کشورهای زلاندنو و استرالیا، موردپسند و ذائقه مصرف‌کنندگان ایرانی نیست، گفت: گوشت قرمز باید به صورت منجمد شده به کشور وارد شود.
مدیرعامل اتحادیه مرکزی دامداران کشور با بیان اینکه یارانه دولت به دامداران نیز قطع شده است، افزود: بقای تولیدات دامی وابسته به حمایت‌های دولت است.
تولید با هر هزینه‌ای، نتیجه‌بخش نیست
رییس دفتر برنامه‌ریزی تامین، توزیع و تنظیم بازار وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز با اشاره به اینکه بخشی‌نگری در کشور به شدت رواج دارد، گفت: تولید به هر هزینه‌ای، قطعا نتیجه‌بخش نیست و مصرف‌کنندگان روی کالاهای مصرفی حتما تجدیدنظر خواهند کرد، بنابراین افزایش قیمت‌ها در بازار گوشت قرمز جوابگو نخواهد بود.
محمدرضا کلامی با بیان اینکه تولید باید مطابق با نیاز سطح عرضه باشد، افزود: تامین گوشت قرمز موردنیاز کشور از کشور استرالیا امکان‌پذیر است و برای جبران کمبود بازار داخل، باید صورت بگیرد.
به گفته وی، افزایش قیمت‌های اتفاق افتاده در بازار گوشت قرمز، ناشی از افزایش هزینه‌های تولید نیست و دلایل دیگری را باید برای این رشد قیمتی جستجو کرد. کلامی افزود: در حالی صادرات کشور با ارز آزاد وابستگی دارد که این رویکرد منجر به افزایش صادرات دام در کشور نیز شده است.
رییس دفتر برنامه‌ریزی تامین، توزیع و تنظیم بازار وزارت صنعت، معدن و تجارت، مداخله برخی تشکل‌های دامی در بالا بردن قیمت گوشت قرمز را غیرقانونی عنوان کرد و گفت: متاسفانه برخی دامداران در کشور در حالی دام سبک خود را به بازار مصرف عرضه می‌کنند که وزن دام هنوز به میزان استاندارد نرسیده است.
به گفته کلامی، کشور به واردات دام سبک نیاز دارد و نباید اجازه داد که سرانه مصرف گوشت قرمز در کشور پایین بیاید چرا که کاهش فقر پروتئین را به همراه دارد. وی همچنین خاطرنشان کرد که افزایش قیمت‌ها در بازار گوشت قرمز ناشی از شبکه توزیع نیست و این در حالی است که در طول دو سال گذشته، همواره حمایت از تولیدکنندگان صورت گرفته و سیاست‌گذاری‌ها به نفع مصرف‌کنندگان نبوده است.
رابطه کاهش قیمت پوست دام سبک و افزایش قیمت گوشت
ملکی از اعضای اتحادیه دامداران کشور نیز طی سخنانی، گفت: با توجه به اینکه طی شش ماه ابتدای سال جاری، تعداد انبوهی دام سبک مولد کشتار شده است، به طور قطع برای نیمه دوم امسال در تامین گوشت قرمز به مشکل برخواهیم خورد.
وی با اشاره به اینکه آمار دقیقی از کشتارگاه‌ها به دست نمی‌آید، افزود: قیمت پوست دام سبک در سال‌های قبل نزدیک به ۴۵ هزار تومان به ازای هر تخته بود اما در حال حاضر این قیمت به ۸ هزار تومان کاهش یافته است و دامداران ناچار هستند این کاهش قیمت را از طریق بالا بردن قیمت گوشت جبران کنند.
