اختصاصی سایت خبری اتاق تهران: حسن فروزان فرد، عضو هیئت نمایندگان اتاق تهران

حال صنایع تبدیلی خوب نیست

سال جاری به‌طورقطع برای صنایع تبدیلی دوره خوبی نبوده است. صنایع تبدیلی در این سال درحالی‌ با چالش‌های ویژه‌ای مواجه شد که می‌شد با کمی تدبیر و دوراندیشی از بروز آن‌ها جلوگیری کرد. صنایع تبدیلی به دلیل تغییر قیمت ارز با افزایش قیمت ملزومات تولید با منشأ دلاری روبه‌رو شد درحالی‌که این مسئله از سوی دیگر به کمبود و افزایش قیمت مواد اولیه با منشأ ریالی هم انجامید.

مشکل دوم از این ناحیه پدید آمد که به دلیل اختلاف نرخ ارز بین ما و کشورهای همسایه صادرات مواد خام کشاورزی به این کشورها افزایش یافت.  کمبود این مواد در بازار باعث شد اگر در سال گذشته متوسط قیمت پایه محصولات برای تحویل به کارخانه‌ها ۵۰۰ تومان بود، این قیمت در سال جاری به ۲۵۰۰ تومان برسد. تا جایی که من اطلاع دارم امسال هفت برابر بیش از گذشته محصول کشاورزی به‌ویژه گوجه‌فرنگی به کشورهای همسایه صادر شده است و این درحالی‌که است که به دلیل مشکلات منابع آبی، کشت محصولات کشاورزی هم با محدودیت‌هایی روبه‌رو بوده است.

در چنین شرایطی من و همکارانم در صنایع تبدیلی با کمبود و افزایش قیمت‌  مواد اولیه در زمان لازم روبه‌رو شدیم. پیامد نهایی چنین وضعیتی ناتوانی در تهیه به‌موقع و کافی مواد اولیه برای صنایع تبدیلی و کم‌کاری بیشتر فعالان این حوزه در ماه‌های مهم از سال بود. از سوی دیگر تولیدکنندگان بدون اینکه امکانات جدیدی برای تأمین مالی داشته باشند به‌یک‌باره مجبور به تهیه مواد اولیه موردنیاز به‌طور نقدی شدند. این مشکلات درحالی‌ پدید آمد که صنایع تبدیلی امکان افزایش قیمت متناسب با افزایش هزینه‌های تولید را  نداشت چراکه مصرف‌کنندگان محصولات صنایع تبدیلی به‌طور عمده درآمد ثابتی دارند و اگر قیمت محصولات مشخصی که در نیازهای اصلی خانوار نیست افزایش پیدا کند، آن محصول را از سبد خرید حذف می‌کنند.

شاید این گمان وجود داشته باشد که به دلیل تغییر نرخ ارز صادرات صنایع تبدیلی رونق گرفته است. افزایش قیمت‌ها در داخل و افت قیمتی که ایجاد شد، بازار داخلی را دچار رکود کرد. از سوی دیگر اغلب صادرات به‌طور غیررسمی و باقیمت‌های غیرواقعی در بازارچه‌های مرزی در شهرهای خوزستان، کرمانشاه و آذربایجان انجام شد و آن‌هم بیشتر شامل کالاهایی می‌شد که در شهرها و روستاها پیش‌تر عرضه شده بود. این صادرات هم متأسفانه منافعی عاید تولیدکننده نکرد چراکه بر اساس قیمت‌های قدیمی و غیرواقعی انجام شد.

عمده صادرات صنایع تبدیلی به کشورهای همسایه مثل عراق و افغانستان است و به کشورهایی مثل اروپا، امریکا و استرالیا برای مصرف ایرانیان مقیم در این کشورها انجام می‌شود. در این کشورها به‌طورمعمول طرف‌های تجاری کارخانه‌های صنایع تبدیلی ایرانی  ایرانیان هستند که با دقت و کیفیت بیشتری از وضعیت نرخ دلار و ارز در کشورمان باخبرند. آن‌ها به همین دلیل حاضر نیستند باقیمت‌های دلاری  پیشین کالا از ایران بخرند و بیشتر تمایل به خرید ریالی دارند.

آنچه ظرف چند ماه گذشته در اقتصاد کشور رخ‌داده یک ضربه محکم بود و بی‌نظمی شدید در قواعد فعالیت شرکت‌ها ایجاد کرد. مشکل بزرگ‌تر اینکه مشخص نیست در آینده وضعیت فعالیت شرکت‌ها چگونه خواهد بود. شرکت‌هایی که مواد اولیه و تولید چند ماه اخیر را انجام نداده‌اند، نمی‌دانند که باید منتظر شرایط وخیم‌تر باشند یا گشایشی در کار خواهد بود؟ در چند سال گذشته تغییر قیمت در صنایع تبدیلی محدود بود و از محل ثبات تعاملات جدیدی را طرح‌ریزی کردیم اما اتفاقات اخیر در اقتصاد کشور و تغییر نرخ ارز به نوسان قیمت‌های نسبی انجامید و به‌طور عمده شرکت‌های متوسط و کوچک را زمین‌گیر کرد. شرایط صنایع تبدیلی خوب نیست. فعالان این صنعت که  خود از طبقه متوسط جامعه‌اند، برندهای قدیمی را مدیریت می‌کنند و با توجه به تعهد همیشگی نسبت به جامعه برای عدم رسوخ بی‌نظمی بیرونی به زندگی کارگران و فرایند تأمین کالا در تلاش‌اند. این شرکت‌ها پس از سال‌ها تلاش در بازار اعتباری کسب کرده‌اند و از تمام ظرفیت‌های توسعه‌ای و سرمایه‌ای برای مقابله با گرفتاری‌های امروز استفاده می‌کنند. باوجود همه این تلاش‌ها اما حال صنایع تبدیلی خوب نیست.

http://www.tccim.ir/News/FullStory.aspx?nid=58320