پنجمین جلسه ستاد اقتصادی پساتحریم اتاق تهران به بررسی اقدامات و عملکرد کمیته‌های این ستاد گذشت. ستاد اقتصادی پساتحریم، پنج کمیته تخصصی دارد که هر یک از این کمیته‌ها وظیفه‌ای در راستای تسهیل شرایط کسبوکار پس از دوران رفع تحریم‌ها به ویژه در حوزه سرمایه‌گذاری خارجی برعهده دارند.
به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، در این نشست مسوولان کمیته‌های امور بین‌الملل، بررسی موانع موجود در مسیر سرمایه‌گذاری خارجی، آموزش، رتبه‌بندی و طبقه‌بندی شرکت‌ها و اطلاع‌رسانی و ارتباطات به بیان آخرین اقدامات و برنامه‌ریزی‌های خود پرداختند.
اجرای بدون بازگشت برجام
در آغاز این نشست حمیدرضا آصفی، دیپلمات سابق وزارت امور خارجه و عضو کنونی کمیته بین‌الملل با بیان اینکه تاکنون سه نشست از سوی این کمیته برگزار شده است، گفت: «پس از شور و بررسی‌های صورت گرفته در این کمیته، متن جامعی در ارتباط با سند برجام و چشم‌اندازهای پیش‌روی آن تهیه و تنظیم شده است که قابل ارائه در نشست هیات نمایندگان اتاق تهران است.» وی در عین حال تحلیل خود را از شرایط آتی برجام و نیز اتفاقات رخ داده اخیر سیاسی میان ایران و غرب به ویژه آمریکا، این‌گونه بیان کرد: «ظواهر امر نشان می‌دهد که حتی با وجود برخی اقداماتی که می‌تواند با روح برجام در تضاد و تناقض باشد، هر دو سمت ماجرا مصمم به اجرای برجام و ایفای تعهدات هستند.» آصفی افزود: «برجام به طور قطع عملیاتی خواهد شد و راه برگشتی نیز برای آن وجود ندارد و این را نیز دولتمردان آمریکا به خوبی می‌دانند.»
سفیر سابق ایران در فرانسه در عین حال این نکته را نیز اضافه کرد که ممکن است که آمریکایی‌ها میدان بازی را تغییر دهند و تحریم‌ها را جا به جا کنند از این رو، باید بدانیم که مشکل اصلی و جدی ما با آمریکا، هسته‌ای نیست و با رفع مساله هسته‌ای، مشکلات این دو کشور به طور کامل برطرف نخواهد شد.
آصفی در ادامه به نقش اتاق بازرگانی در فضای پیش روی برجام اشاره کرد و افزود: «در چنین شرایطی، بخش خصوصی و به طور مشخص اتاق بازرگانی باید منافذ موردنیاز خود را برای رسیدن به جایگاهی که قطب اصلی اقتصاد کشور شود، باز کند و معتقدم که اتاق باید از این فضا به نفع الگوسازی در کشور استفاده کند.» این عضو ستاد اقتصادی پساتحریم اتاق تهران در ادامه سخنان خود به نقش فضای رسانه‌ای داخلی و بین‌المللی در تسهیل شرایط اقتصادی کشور اشاره کرد و گفت: «تبلیغات خارجی به ویژه در رسانه‌های مهم بین‌المللی را نباید از دست داد و در این میان، بخش خصوصی و اتاق بازرگانی می‌تواند اقدامات رسانه‌ای مناسبی را برای نمایش مزیت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری در ایران به مخاطبان خارجی نشان دهد.»
دوره پسا قیمت نفت
عضو هیات رییسه اتاق تهران نیز در این نشست به کاهش شدید قیمت نفت در دوره فعلی اشاره کرد و گفت: «تاریخ نشان داده هرگاه قیمت نفت سقوط کرده و به پایین‌ترین میزان خود رسیده است، دولت در ایران چاره‌ای پیدا نکرده جز این که به سمت بخش خصوصی گرایش پیدا کند و امور اقتصادی را به دست فعالان اقتصادی واگذار کند.» سید حامد واحدی، از این دوره به عنوان «دوره پساقیمت نفت» یاد کرد و افزود: «حال بهترین زمان ممکن است که بخش خصوصی، توانمندی واقعی خود را نشان دهد و دولت را متقاعد کند که بدون اتکای به نفت هم می‌توان چرخ کشور و اقتصاد را چرخاند.» وی در این زمینه به نقش اتاق بازرگانی به عنوان پیش رو امور بخش خصوصی اشاره کرد و خواستار برنامه‌ریزی‌ها برای دوره پساقیمت بالای نفت شد.
عضو هیات رییسه اتاق تهران همچنین با اشاره به برنامه‌ریزی‌های ستاد اقتصادی پساتحریم، گفت: «اتاق تهران در این زمینه باید اولویت‌بندی‌ها را آغاز کند و چند شاخصه جدی که قابلیت اجرایی دارد و به نتیجه می‌رسد را برای اقتصاد پساتحریم پیگیری کند.» به گفته واحدی، سرمایه‌گذاران داخلی که توان انجام کارها را دارند با سد مشکلاتی در بخش‌های مختلف بدنه دولت مواجه می‌شوند که عملا پیشرفت امور را برای بخش خصوصی سخت و دشوار کرده است. عضو هیات رییسه اتاق تهران، گفت: «در حال حاضر که فضای کشور به سمت دوره پس از تحریم در حال حرکت است، سرمایه‌گذاران داخلی انتظار دارند که با موانع و مشکلات کمتری مواجه شوند اما متاسفانه شاهد آن هستیم که برخی دستگاه‌های دولتی عملاً در مسیر فراری دادن سرمایه‌گذاران داخلی گام برمی دارند.»
برنامه‌های کمیته بین‌الملل
در زمینه اقدامات و برنامه‌های کمیته امور بین‌الملل ستاد اقتصادی پساتحریم، محمدرضا بختیاری معاون امور بین‌الملل اتاق تهران توضیحات تکمیلی دیگری نیز ارائه داد. به گفته بختیاری، کمیته بین‌الملل محورهای عملیاتی خود را بر سه فصل متمرکز کرده است که در حوزه اقدامات فوری، کوتاه‌مدت و بلندمدت می‌گنجد. وی با اشاره به برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته در بخش اقدامات فوری، گفت: «بررسی‌های جدی در زمینه نقاط جذاب اقتصاد ایران برای سرمایه‌گذاران خارجی صورت گرفته و در نهایت به این نتیجه رسیدیم که بخش‌های نفت، گاز و پتروشیمی، معدن و گردشگری از مهم‌ترین حوزه‌های جذاب برای سرمایه‌گذاران خارجی است.» معاون امور بین‌الملل اتاق تهران افزود: «در عین حال، اینکه کدام کشورها برای همکاری‌های اقتصادی با ایران شرایط مناسب‌تری دارند نیز به دست آمده است.»
بختیاری در عین حال بر مقوله اتخاذ رویکرد دیپلماسی اقتصادی اشاره کرد و گفت: «رایزنی با کشورهای شریک تجاری ایران یکی از اقدامات اثرگذار است که در این زمینه باید اقدامات جدی صورت بگیرد. همچنین باید در کنفرانس‌های بین‌المللی و منطقه‌ای که هر از گاهی تشکیل می‌شود حضور جدی داشته باشیم و از اعزام هیات‌های تجاری و اقتصادی به کشورهای هدف نیز نباید غافل شویم.» وی به برگزاری نشست‌ها و جلسات پی در پی اتاق تهران با سفرای کشورهای خارجی اشاره کرد و گفت: «در این زمینه چندی پیش یک نشست جمعی با ۱۰ تن از سفرای کشورهای مطرح اروپایی در تهران و فعالان اقتصادی برگزار شد و برنامه‌ریزی‌ها برای پیگیری نشست‌های دیگر نیز ادامه دارد.» برگزاری همایش‌ها و سمینارهای همکاری با اتاق‌های بازرگانی کشورهای دیگر به ویژه کشورهای منطقه و نیز ارتباط مستمر با وزارت امور خارجه از دیگر مواردی بود که بختیاری به عنوان اقدامات کوتاه‌مدت مدنظر کمیته بین‌الملل ستاد اقتصادی پساتحریم اتاق تهران از آن یاد کرد.
بختیاری همچنین، تلاش برای بازنگری در قوانین و مقررات سرمایه‌گذاری کشور را جزو اقدامات بلندمدت عنوان کرد و افزود: «برقراری ارتباط و تعامل مستمر و سازنده میان بخش خصوصی و دولت، تعیین استراتژی سرمایه‌گذاری برای کشور، استانداردسازی روند سرمایه‌پذیری کشور و ایجاد تعاملات منطقه‌ای بر پایه کاهش تنش‌های سیاسی از دیگر اقدامات موردنظر کمیته بین‌الملل است.» معاون امور بین‌الملل اتاق تهران همچنین به حضور فعال ایران در نهادها و پیمان‌های منطقه‌ای اشاره کرد و تناسب وضعیت تعرفه‌های تجاری و گمرکی کشور با سایر بازارها را در دستیابی به شرایط مناسب همکاری‌های اقتصادی در دوره پساتحریم مهم ارزیابی کرد.
اولویت‌های تجاری در پساتحریم
اما سخنان بهروز علیشیری مسوول کمیته بررسی موانع موجود در مسیر سرمایه گذاری خارجی ستاد اقتصادی پساتحریم اتاق تهران نیز شنیدنی بود. وی که سابقه ریاست سازمان سرمایه‌گذاری خارجی و کمک‌های فنی و اقتصادی ایران را نیز در کارنامه دارد، گفت: «برخی از کشورهای اروپایی در دوره اعمال تحریم‌ها علیه ایران، رفتار مناسبی با ما داشتند که در دوره پساتحریم باید در اولویت همکاری‌های تجاری قرار بگیرند.» وی در همین زمینه به کشور ایتالیا اشاره کرد و افزود: «شرکتهای ایتالیایی در این دوران رفتار قابل احترامی با بنگاه‌های ایرانی داشتند و نشان دادند که می‌توان به آنها اعتماد کرد.» علیشیری همچنین به کشورهای حوزه شرق نیز اشاره کرد و گفت: «چینی‌ها نیز تعامل سازنده‌ای از خود نشان دادند و نباید به سادگی از کنار ادامه همکاری‌ها با آنها گذشت.» وی همچنین به روش‌های تصویرسازی مناسب از ایران و اقتصاد کشور اشاره کرد و گفت: «بخش خصوصی ایران در این زمینه نقش ویژه‌ای دارد و باید دولت را مجاب کند که می‌تواند تصویر مخدوش اقتصاد ایران در عرصه بین‌المللی را بازسازی کند.»
علیشیری در بخش دیگری از سخنانش، به تعریف مجدد میان مرز فعالیت‌های اقتصادی دولت و بخش خصوصی اشاره کرد و افزود: «بخش خصوصی و به طور مشخص‌تر، اتاق بازرگانی در این زمینه نقش محورسازی را باید به خوبی ایفا کند.»
وی در ادامه به تدوین استراتژی توسعه صنعتی اشاره کرد و گفت: «بخش خصوصی در این زمینه باید با تمام قوا وارد عمل شده و در تعامل با دولت استراتژی توسعه صنعتی کشور را به طور دقیق تدوین کند چرا که در حال حاضر اولویت‌های اقتصادی و صنعتی ایران بدون یک استراتژی توسعه مشخص و مدون، معلوم نیست.»
خیز رسانه‌ای پساتحریم
در ادامه این نشست، مصطفی درویشی مدیر حوزه ریاست و روابط عمومی اتاق تهران و مسوول کمیته اطلاع‌رسانی و ارتباطات ستاد اقتصادی پساتحریم، توضیحاتی در ارتباط با اقدامات این کمیته ارائه داد. وی با بیان اینکه کمیته اطلاع‌رسانی ستاد اقتصادی پساتحریم، هدف خود را انتقال پیام بهبود امکان سرمایه‌گذاری در ایران و همچنین همراهی با فعالان اقتصادی کشور برای یافتن شرکای مطمئن خارجی قرار داده است، گفت: «با راه اندازی بخش ویژه «ستاد اقتصادی پساتحریم» در سایت اتاق تهران، اطلاعات و امکانات مهم مورد نیاز بخش خصوصی ایران به صورت آنلاین در اختیار مراجعان قرار خواهد گرفت تا بخش خصوصی کشور مرجع مناسبی برای کسب اطلاعات قابل اعتماد در اختیار داشته باشد.»
درویشی با اشاره به اینکه کمیته اطلاع‌رسانی ستاد اقتصادی پساتحریم در سایت اتاق تهران دو هدف عمده را دنبال می‌کند، افزود: «هدف اول، اطلاع‌رسانی روزآمد، دقیق و آگاهی بخش به فعالان اقتصادی در مورد تصمیم‌گیری‌های مهم مربوط به دوران پساتحریم است و در عین حال ارائه مشاوره آنلاین و راهنمایی کارشناسی و فنی در زمینه سرمایه‌گذاری به بخش خصوصی کشور در مورد سرمایه‌گذاری‌های مشترک به عنوان هدف دوم در نظر گرفته شده است.» به گفته وی، تمامی ابزارهای لازم برای تحقق این اهداف از طریق سایت اتاق تهران آماده شده و پس از تهیه مقدمات کار از سوی سایر کمیته‌ها، روی همین سایت قابل ارائه است.
رییس کمیته اطلاع‌رسانی وارتباطات ستاد اقتصادی پساتحریم افزود : فعالان اقتصادی می‌توانند از طریق سایت اتاق تهران با آخرین فراخوان‌های اعزام و دعوت از هیات‌های خارجی و نیز امکان مشاوره سرمایه‌گذاری به اعضا مطلع شوند. درویشی با اشاره به سایت انگلیسی اتاق تهران افزود: «سایت انگلیسی اتاق تهران که با بازنگری در شکل و محتوا به زودی مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد، فرصت‌های سرمایه‌گذاری و مزیت‌های مهم کشور را به سرمایه‌گذاران خارجی معرفی می‌کند.» وی تصریح کرد: «کمیته اطلاع‌رسانی و ارتباطات ستاد اقتصادی پساتحریم، با بهره‌گیری از تمامی ابزارهای اطلاع‌رسانی موجود اعم از روزنامه‌ها و مجلات داخلی و خارجی، خبرگزاری‌ها و وب‌سایت‌ها، شبکه‌های مختلف صدا و سیما، شبکه‌های اجتماعی معتبر و در نهایت سایت اتاق تهران، تلاش می‌کند تا همزمان بخش خصوصی کشور و همچنین سرمایه‌گذاران خارجی را از ویژگی‌های اقتصادی ایران آگاه سازد.
درویشی در عین حال بر استفاده بهینه از سایر ابزارهای رسانه‌ای در راستای معرفی فرصت‌های همکاری اقتصادی ایران، تاکید کرد و یادآور شد که کمیته اطلاع‌رسانی، با ساخت تیزرهای تبلیغاتی و فیلم‌های مستند به معرفی اقتصاد ایران در شبکه‌های تلویزیونی داخلی و خارجی خواهد پرداخت.
برگزاری نشست‌های خبری با دعوت از رسانه‌های داخلی و خارجی، هماهنگی در انعکاس مناسب حضور هیئتهای تجاری در کشور ، تهیه بروشورهایی در زمینه معرفی توانمندیهای شرکتهای داخلی و اقتصاد کشور و ارائه آن در کنفرانس‌های بین‌المللی و نیز ترجمه و انتشار کتاب «پیش‌بینی اقتصاد جهان تا سال ۲۰۵۰» از دیگر اقدامات کمیته اطلاع‌رسانی ستاد اقتصادی پساتحریم است که درویشی به آنها اشاره کرد.
پنج کارگاه آموزشی پساتحریم
دکتر وحید عندلیب مدیر مرکز آموزش اتاق تهران نیز به عنوان مسوول کمیته آموزش ستاد اقتصادی پساتحریم، توضیحاتی در خصوص برنامه‌ها و اقدامات این کمیته ارائه داد. وی برنامه‌ریزی برای تشکیل ۵ کارگاه آموزشی با موضوعات خاص را جزو اقدامات این کمیته عنوان کرد و گفت: «کارگاه‌های آموزشی با موضوع قوانین و مقررات بنیادین سرمایه‌گذاری در ایران، آشنایی با نهادها و رویه‌های سرمایه‌گذاری خارجی، روش‌ها و فنون مذاکره با سرمایه‌گذاران خارجی، نقش محیط کسبوکار در فعالیت‌های اقتصادی در ایران و شیوه سرمایه‌گذاری و آماده‌سازی بسته‌های سرمایه‌گذاری، در دستور کار این کمیته قرار دارد. وی همچنین از انجام مذاکرات با سازمان توسعه تجارت ایران و نیز برخی دانشگاه‌های مطرح کشور برای همکاری در برگزاری کارگاه‌های آموزشی خبر داد.
اعزام هیات تجاری اتاق تهران به روسیه
در ادامه این نشست، مهدی جهانگیری رییس ستاد اقتصادی پساتحریم اتاق تهران از اعزام هیات تجاری اتاق تهران به نمایشگاه صنایع غذایی روسیه خبر داد و گفت: «اتاق تهران قصد دارد یک هیات عالی‌رتبه تجاری به نمایشگاه صنایع غذایی روسیه که بهمن ماه امسال برگزار می‌شود اعزام کند و وزیر جهاد کشاورزی نیز در راس این هیات حضور خواهد داشت.» وی همچنین بر بازنگری در قانون سرمایه‌گذاری خارجی کشور تاکید کرد و از کمیته‌های تخصصی ستاد اقتصادی پساتحریم خواست این مورد را در اولویت کاری خود قرار دهند.
رییس ستاد اقتصادی پساتحریم اتاق تهران در پایان این نشست ضمن معرفی خانم مریم فدایی، مدیر امور هیات نمایندگان و کمیسیون‌های اتاق تهران به عنوان دبیر ستاد اقتصادی پساتحریم اتاق تهران، خواستار پیگیری برنامه‌های اعلام شده و ارائه گزارش و نتایج اقدامات صورت گرفته توسط کمیته‌ها در ستاد به صورت مستمر شد.
