اهمیت پایداری شرکتی از جمله موضوعات مهم مورد بحث در بیست و یکمین نشست کمیسیون حکمرانی سازمانی اتاق تهران بود. کمیسیون حکمرانی سازمانی اتاق بازرگانی تهران در نشست اخیر خود به مفهوم ESG پرداخت. همچنین، اهمیت بازنگری در زمینه رتبه‌بندی زیست‌محیطی، اجتماعی و حکمرانی شرکت ها را مورد بررسی قرار داد.
در بیست و یکمین جلسه کمیسیون حکمرانی سازمانی اتاق تهران، موضوع رتبه بندی زیست‌محیطی، اجتماعی و حاکمیتی شرکت ها تحت عنوان ESG و اهمیت و جایگاه آن در تعاملات بین‌المللی، سرمایه‌گذاری و تجارت مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
این نشست در طبقه هشتم ساختمان وزرا برگزار شد. در ابتدا، حسن فروزان‌فرد، رئیس کمیسیون حکمرانی سازمانی گفت: این کمیسیون همواره تلاش کرده با همکاری کمیسیون‌هایی مثل کمیسیون مسئولیت اجتماعی، اقداماتی را در زمینه‌های مرتبط با رتبه‌بندی پایداری شرکت‌ها انجام دهد. برگزاری چنین نشست‌هایی برای آن است که فرصت گفت‌وگو در این زمینه فراهم شود. تا در آینده بتوانیم اقدامات موثرتری را برای تهیه گزارش‌های پایداری و بهبود رتبه پایداری شرکت‌ها در ایران انجام دهیم.
آگاهی‌بخشی؛ ماموریت کمیسیون حکمرانی اتاق تهران
کارشناس کمیسیون حکمرانی سازمانی گفت: عبارت ESG از سه بخش تشکیل میشود که شامل محیط‌زیست، مسائل اجتماعی و حکمرانی است. این مفهوم اهمیت گسترده‌ای در سراسر جهان دارد و ESG یکی از راه‌های بررسی و ارزیابی شرکت‌ها در نظر گرفته میشود.
داود خانی، خاطرنشان کرد: رسالت و ماموریت کمیسیون حکمرانی این است که در زمینه پایداری شرکت‌ها و هر آن‌چه به حکمرانی سازمانی مربوط میشود، آگاهی‌رسانی کند. تسهیل در شناخت مفاهیم و قوانین اهمیت زیادی برای این کمیسیون دارد. در زمینه رتبه‌بندی زیست‌محیطی، اجتماعی و حکمرانی که تجارت در جهان را متحول کرده است نیز اطلاع‌رسانی‌هایی توسط این کمیسیون انجام میشود.
عدم توجه شرکت ها به مفهوم ESG
کارشناس کمیسیون حکمرانی سازمانی اتاق تهران در ارائه خود به استراتژی‌هایی برای ارزیابی شرکت‌ها اشاره کرد. وی پیش‌نیاز تحقق دستاوردهای جهانی و استقرار در جایگاه‌های بین‌المللی را بررسی شناخت الگوها و معیارهای جهانی و کاستی‌های درونی دانست. او گفت: معیارهای شناختی و سنجش موفقیت کسب‌وکارها، فقط فاکتورهای مالی نیست. فاکتورهای زیست محیطی مثل آب و هوا را هم باید در نظر گرفت. همچنین، این‌که یک شرکت برای کاهش اثرات زیست‌محیطی چه اقداماتی انجام می‌دهد را نیز باید مدنظر قرار داد. خانی در ادامه با اشاره به نبود قوانین و الزامات مناسب در این زمینه، گفت که طبق تحقیق سایت اکونومیست، ایران در زمینه پایداری شرکتی از بین ۱۶۳ کشور رتبه ۱۴۱ را دارد. این مسئله خود نشان‌دهنده آن است که کسب‌وکارهای ایرانی به مباحث مرتبط با ESG بی‌توجه هستند.
کارشناس کمیسیون حکمرانی سازمانی اتاق تهران، یکی از دلایل کمبود جذب سرمایه‌گذاری خارجی در کشور را عدم‌توجه به مسائل زیست‌محیطی، اجتماعی و حکمرانی عنوان کرد. وی افزود: فاصله ما در حوزه ESC با کشورهای دیگر حتی کشورهای همسایه در حال افزایش است. علاوه بر این، رتبه‌بندی بنگاه‌های اقتصادی ما در زمینه پایداری شرکتی کاهش چشمگیری داشته است. در سال‌های اخیر شرکت‌هایی در زمینه پایداری تلاش‌هایی را انجام داده‌اند، اما ما در حوزه حکمرانی سازمانی قوانین پایداری نداریم و باید روی این موضوعات نیز کار شود.
سرمایه‌گذاری روی ESG به نفع شرکت‌ها و دولت‌هاست
آذر صفری، پژوهشگر حوزه تجارت مسئولانه نیز در باب اهمیت ESG سخن گفت. او افزود: مفهوم ESG از دل CSR بیرون آمده است. اما تفاوت‌هایی با آن دارد. تاکید شرکت‌های ایرانی بر سی‌اس‌آر یا مسئولیت اجتماعی شرکتی است در حالی‌که CSR یک مفهوم قدیمی‌تر است. تمرکز بر حکمرانی، تفاوت اصلی ESG و CSR است. متاسفانه وقتی یک شرکت، مثلاً کارخانه فولاد آسیب زیست محیطی دارد برای آن‌که بگوید فعالیت‌های مسئولیت اجتماعی انجام می‌دهد، مدرسه می‌سازد. در حالی‌که می‌تواند به‌جای آن درخت بکارد.
این فعال حوزه تجارت مسئولانه بر این باور است که تنها راه تجارت در دنیای امروز توجه به رتبه‌بندی زیست‌محیطی، اجتماعی و حکمرانی است. این مسئله همواره در همه‌جای دنیا اول از بخش خصوصی آغاز و سپس دولت‌ها نیز با آن مواجه شده‌اند و قوانینی را در این زمینه وضع کرده‌اند. او افزود: تجارت مسئولانه، محصول رو به رشدی از طرف شرکت‌ها بوده است و دولت‌ها نیز آن را ادامه داده‌اند.
اهمیت گزارش پایداری شرکت‌ها
به گفته صفری، وقتی از پایداری شرکتی صحبت می‌کنیم، باید تمام ذی‌نفعان اعم کارکنان، جامعه محلی و مشتریان و توزیع‌کنندگان را مورد بررسی قرار دهیم تا آنها هم موضوعات مورد تایید شرکت را رعایت کنند. این پژوهشگر حوزه تجارت مسئولانه در این‌خصوص گفت: اگر شرکتی تنوع‌نژادی و حمایت از زنان را بخشی از مسئولیت اجتماعی خود می‌داند، باید این موضوع را درباره شرکای خود نیز بررسی کند.
در ادامه، او با تاکید بر لزوم گزارش پایداری شرکت‌ها گفت: گزارش‌های پایداری که توسط شرکت‌ها تدوین میشود، اهمیت زیادی دارد. چرا که با توجه به قوانین روبه‌رشد در این زمینه، می‌توان از طریق این گزارش‌‌ها، به یک استراتژی مناسب برای بهبود رتبه و عملکرد پایداری شرکتی رسید. همچنین، گزارش‌های پایداری به کاهش ریسک، افزایش مزیت رقابتی و بالا رفتن آگاهی عمومی کمک می‌کنند.
این پژوهشگر تجارت مسئولانه با ارائه گزارشی از اقدامات اتاق‌های بازرگانی در دنیا، بار دیگر بر سرمایه‌گذاری برمبنای ESG و فرهنگ گزارش‌دهی در زمینه پایداری تاکید کرد. وی گفت: حکمرانی شرکتی روی حکمرانی ملی اثر مستقیمی می‌گذارد پس باید ESG را جدی گرفت.
فراچالش‌های کسب‌وکارها
مصطفی رنجبر، یکی دیگر از سخنرانان این نشست، صحبت‌هایش را با توضیح درباره انواع سرمایه در مفاهیم اقتصادی و علوم اجتماعی شروع کرد. سپس با اشاره به فراچالش‌های کسب‌وکارها گفت: فراچالش‌های کسب‌وکارها که در نشست روز ملی مبارزه با فساد در دو سال قبل ارائه شده شامل مخالفت در برابر کارکنان، واکنش اجتماعی به کارکرد نرم‌افزار یا پلتفرم، تجارت، حسابداری غیراخلاقی و کشف فساد مالی میشود. کلیت این فراچالش‌ها راست‌کرداری در کسب‌وکار است و این راست‌کرداری تنها به شاخص‌های مالی و اقتصادی مربوط نمی‌شود.
او افزود: برای آن‌که کسب‌وکارها راست‌کرداری را سرلوحه خود قرار دهند، کافی است به سودآوری کوتاه‌مدت فکر نکنند. همچنین، اقدامی در این زمینه انجام ندهند و روابط سالم در همه ذی‌نفعان را مدنظر قرار دهند. به بیان کارشناس کمیسیون حکمرانی، راست‌کرداری ویژگی یک کسب‌وکار نیست. بلکه هسته و ذات آن است.
در پایان این نشست، حاضران در جلسه به پرسش و پاسخ پرداختند. رئیس کمیسیون تامین مالی اتاق ایران و مدیرعامل گروه پارسیان هوشمند نیز از تلاش‌هایی که برای رتبه‌بندی زیست‌محیطی، اجتماعی و حکمرانی در اتاق‌های اسلامی شده گفت. وی خاطرنشان کرد که آنها به دنبال آن هستند تا یک پایگاه داده را براساس گزارش پایداری ایجاد کنند.
